Ayushman Bharat Health Insurance Scheme: भारतीय आरोग्य प्रणालीला सुधारण्यासाठी आणि देशातील गरीब व दुर्बल कुटुंबांना आर्थिक मदत करण्यासाठी भारत सरकारने आयुष्मान भारत योजना (Ayushman Bharat Health Insurance Scheme) सुरू केली आहे. या योजनेच्या माध्यमातून 10 कोटींहून अधिक कुटुंबांना आरोग्य विमा कवच दिले जाते.
आयुष्मान भारत योजना ही एक सरकारी योजना आहे, जी 2018 मध्ये प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली सुरू करण्यात आली. प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (PM-JAY) म्हणूनही ओळखली जाणारी ही योजना गरीब, दुर्बल, आणि ग्रामीण भागातील कुटुंबांना मोठ्या आरोग्य समस्या आणि उपचारांसाठी आर्थिक साहाय्य पुरवते.
Ayushman Bharat Health Insurance Scheme: अंतर्गत कव्हर.
- 5 लाख रुपयांपर्यंतचे विमा कवच – प्रत्येक कुटुंबाला दरवर्षी 5 लाख रुपयांपर्यंतची आरोग्य सुरक्षा मिळते.
- कुटुंबाच्या सदस्यांसाठी – एकाच कुटुंबातील सर्व सदस्यांसाठी कवच उपलब्ध आहे.
- रुग्णालयातील खर्च – योजना रुग्णालयातील उपचार खर्च, औषधे, शस्त्रक्रिया, आणि इतर वैद्यकीय सेवा समाविष्ट करते.
- 5000+ उपचार पद्धती – योजना विविध वैद्यकीय उपचार, शस्त्रक्रिया, आणि सेवांसाठी कव्हर देते.
- कॅशलेस उपचार – लाभार्थींना अधिकृत रुग्णालयात कॅशलेस उपचार मिळतात, ज्यामुळे त्यांना कोणताही आर्थिक ताण पडत नाही.
कोण पात्र आहे?
SECC डेटाबेस नुसार – योजना फक्त सामाजिक, आर्थिक आणि जातीनिहाय जनगणना (SECC) डेटाबेसमध्ये समाविष्ट गरीब कुटुंबांसाठी आहे.
ग्रामीण आणि शहरी पात्रता – ग्रामीण आणि शहरी भागातील गरीब, मजदूर, अनुसूचित जाती-जमाती, आणि बेघर लोकांना प्राथमिकता दिली जाते.
आयुष्मान भारत योजनेचे फायदे.
मोफत आरोग्य सेवा – लाभार्थींना कोणत्याही आर्थिक अडचणीशिवाय मोठ्या वैद्यकीय उपचार घेता येतात.
मोफत रुग्णालयात दाखल करणे – या योजनेअंतर्गत रुग्णालयात दाखल करणे आणि उपचार प्रक्रियेचे पूर्ण व्यवस्थापन मोफत केले जाते.
मुलांच्या आरोग्याची देखरेख – मुलांमधील विविध आरोग्य समस्या, तसेच जन्मजात विकारांच्या उपचारासाठीही योजना उपयुक्त आहे.
आर्थिक ताण कमी करणे – गरीब कुटुंबांवरील आर्थिक भार कमी करण्यासाठी ही योजना मदत करते.
योजनेत अर्ज कसा करावा?
- आधार कार्ड आणि SECC डेटाबेस – तुमचं नाव SECC यादीत असल्यास, तुमचं आधार कार्ड दाखवून तुम्ही योजना लाभार्थी बनू शकता.
- कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) – जवळच्या CSC मध्ये जाऊन अर्ज भरता येतो. येथे तुम्हाला आपल्या नावाची तपासणी करता येईल.
- ऑनलाइन अर्ज – PM-JAY योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन अर्ज करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे. येथे तुम्हाला तुमची माहिती देऊन अर्ज प्रक्रियेचा प्रारंभ करता येतो.
आवश्यक कागदपत्रे.
आधार कार्ड, ओळखपत्र (जसे की मतदान ओळखपत्र किंवा पॅन कार्ड), रहिवासी प्रमाणपत्र, कौटुंबिक रेशन कार्ड
कॅशलेस उपचाराचा फायदा कसा मिळवावा?
आयुष्मान भारत योजनेत सहभागी रुग्णालयांमध्ये लाभार्थींना कॅशलेस उपचार मिळतात. खालील पद्धतीने तुम्ही या सुविधांचा लाभ घेऊ शकता:

- रुग्णालयाची निवड – PM-JAY योजनेंतर्गत असलेल्या अधिकृत रुग्णालयांमध्ये दाखल होण्याचा निर्णय घ्या.
- आयुष्मान कार्ड दाखवा – उपचारासाठी रुग्णालयात जातेवेळी तुमचं आयुष्मान कार्ड दाखवून कॅशलेस सेवांचा लाभ मिळवा.
- शस्त्रक्रियांचे कव्हर – गंभीर शस्त्रक्रिया किंवा उपचारांकरता तुम्हाला कोणत्याही आर्थिक व्यवहाराची गरज नाही.
आयुष्मान भारत योजनेचे अंतर्गत कव्हर असलेले उपचार.
या योजनेत विविध आरोग्य सेवा आणि उपचारांची सुविधा उपलब्ध आहे. यामध्ये: हृदयविकार उपचार, कर्करोग उपचार, अस्थिरोग उपचार, प्रसूती आणि स्त्रीरोग उपचार, किडनी संबंधित उपचार सेवांचा समावेश आहे
योजनेत सहभागी असलेल्या रुग्णालयांची यादी.
आयुष्मान भारत योजनेत देशातील विविध सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये सहभागी आहेत. लाभार्थी या रुग्णालयांमध्ये कॅशलेस उपचार घेऊ शकतात. यासाठी अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन रुग्णालयांची यादी तपासता येईल.
योजनेच्या मर्यादा.
योजनेच्या विविध फायद्यांमधून काही मर्यादा देखील आहेत. काही उपचार, जसे की कॉस्मेटिक सर्जरी, बाहेरील औषधोपचार, किंवा दंत चिकित्सा यासाठी कव्हर दिले जात नाही. तसेच, काही उपचारांवर मर्यादित कव्हर देखील दिले जाते.
या योजनेद्वारे भारतातील लाखो गरीब कुटुंबांना वैद्यकीय सुविधांची उपलब्धता मिळते. भविष्यातील उद्दीष्ट म्हणजे आरोग्य सेवेच्या सोयीसुविधांचा प्रसार करणे आणि गरीब व दुर्बल घटकांना उत्तम आरोग्य सेवा पुरवणे.
निष्कर्ष: Ayushman Bharat Health Insurance Scheme
आयुष्मान भारत योजना गरीब आणि दुर्बल कुटुंबांसाठी आरोग्य सुरक्षेचा एक महत्त्वपूर्ण साधन आहे. 5 लाख रुपयांच्या विमा कवचामुळे लाभार्थींना मोठ्या आर्थिक ताणाविना उपचार मिळतात. जर तुम्ही या योजनेत पात्र असाल, तर योग्य माहिती घेऊन अर्ज करून आरोग्य सेवेचा लाभ घ्या.
आयुष्मान भारत योजना अधिकृत वेबसाईट