Is LIC Maturity Amount Taxable: लाइफ इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (LIC) पॉलिसींमध्ये गुंतवणूक करताना, मुख्य गोष्टीपैकी, एका गोष्टीचा विचार पण केला गेला पाहिजे तो म्हणजे मॅच्युरिटी रकमेवरील मिळणारी कर सवलत कशी मिळते किंवा मिळते कि नाही. मॅच्युरिटी रक्कम करपात्र आहे की नाही हे समजून घेणे हि आर्थिक नियोजन आणि निर्णय घेण्यासाठी तितकेच महत्वाचे आहे. या लेखा मध्ये एलआयसी मॅच्युरिटी रकमेवरील कर आकारणीच्या पद्धतीचा सखोल माहिती दिली आहे, त्याचबरोबर प्राप्तिकर कायदा, 1961 च्या संबंधित कलमांवर प्रकाश टाकण्याचा प्रयत्न केला आहे. त्यासाठी हा लेख संपूर्ण वाचा, समजून घ्या आणि इतरांना शेअर करा.
एलआयसी मॅच्युरिटी रक्कम Is LIC Maturity Amount Taxable
एलआयसी पॉलिसी मध्ये मॅच्युरिटी रक्कम म्हणजे, पॉलिसी मुदतीच्या शेवटी पॉलिसीधारकाला दिलेली सर्व रक्कम दर्शवते असते. या रकमेमध्ये सामान्यत: विमा रक्कम आणि पॉलिसी कालावधी दरम्यान जमा झालेला सर्व बोनस रक्कम समाविष्ट असते. या मॅच्युरिटीची रक्कम आयकर कायदा, 1961 च्या तरतुदी द्वारे नियंत्रित केली जाते.
आयकर कायद्याचे कलम 10(10D)
लाइफ इन्शुरन्स पॉलिसीच्या करपात्रतेशी Is LIC Maturity Amount Taxable संबंधित असलेल्या प्राथमिक विभाग आयकर कायदा, 1961 चे कलम 10(10D) हे आहे. या कलमानुसार, मॅच्युरिटी रकमेसह लाइफ इन्शुरन्स पॉलिसी अंतर्गत योजनाधारकाला मिळालेली कोणतीही रक्कम हि 100% करमुक्त आहे.
कर सवलतीसाठी अटी
प्रीमियम ते सम ॲश्युअर्ड रेशो: 1 एप्रिल 2012 रोजी किंवा त्यानंतर सुरु केलेल्या पॉलिसींसाठी भरलेला प्रीमियम विमा रकमेच्या 10% पेक्षा जास्त नसावा. 1 एप्रिल 2003 आणि 31 मार्च 2012 दरम्यान सुरु केलेल्या पॉलिसींसाठी, प्रीमियम विमा रकमेच्या 20% पेक्षा जास्त नसावा . प्रीमियम या मर्यादेपेक्षा जास्त असल्यास, मॅच्युरिटी रक्कम करपात्र असेल.
पॉलिसी प्रकार: ही सवलत पारंपारिक जीवन विमा पॉलिसींना लागू आहे, जसे की एंडोमेंट योजना आणि मनी-बॅक योजना. हे युनिट लिंक्ड इन्शुरन्स प्लॅन्स (ULIPs) वर देखील लागू आहे, जर ते प्रीमियम ते सम ॲश्युअर्ड रेशोची अट पूर्ण करतात.
पॉलिसी प्रकार: ही सवलत पारंपारिक जीवन विमा पॉलिसींना लागू आहे, जसे की एंडोमेंट योजना आणि मनी-बॅक योजना. युनिट लिंक्ड इन्शुरन्स प्लॅन्स (ULIPs) मध्ये प्रीमियम ते सम ॲश्युअर्ड रेशोची अट पूर्ण करत असतील तर त्यांना हि सवलत लागू आहे.
मृत्यू लाभ: पॉलिसीधारकाच्या मृत्यूनंतर नॉमिनीला मिळालेली रक्कम, कोणत्याही अटीशिवाय संपूर्ण करमुक्त आहे.
करपात्र रक्कम कोणत्या असतील?
Is LIC Maturity Amount Taxable कलम 10(10D) अंतर्गत असलेली सर्वसाधारण सूट असूनही, अशा काही परिस्थिती आहेत, कि जिथे मॅच्युरिटी रकमेवरती कर असतील, ते पुढील प्रमाणे आहेत.
हाय प्रीमियम पॉलिसी: Is LIC Maturity Amount Taxable एखाद्या योजनेमध्ये भरलेला प्रीमियम विमा रकमेच्या १०% (किंवा जुन्या पॉलिसींसाठी २०%) पेक्षा जास्त असेल, तर मॅच्युरिटीच्या रकमेवर कर आकारला जाईल. बोनससह संपूर्ण मॅच्युरिटी रक्कम कराच्या अधीन असेल.
पेन्शन योजना: LIC जीवन अक्षय योजना सारख्या पेन्शन प्लॅनमधून मॅच्युरिटी रक्कम कलम 10(10D) अंतर्गत समाविष्ट नाही. अशा योजनांमधून मिळणारी पेन्शन व्यक्तीच्या कर स्लॅबनुसार करपात्र आहेत.
कीमन विमा पॉलिसी: एखाद्या कंपनीने त्यांच्या जबाबदार मुख्य कर्मचारी च्या लाईफ कव्हर साठी (कीमन इन्शुरन्स पॉलिसी) योजना घेतली असेल तर मॅच्युरिटी रक्कम करपात्र असेल.
कर कपात (TDS)
Is LIC Maturity Amount Taxable आयकर कायद्याच्या कलम 194DA नुसार, जर मॅच्युरिटी रकमेला कलम 10(10D) अंतर्गत सूट नसेल, तर विमा कर्त्याने मुदतपूर्ती च्या उत्पन्नाच्या घटकावर 5% दराने कर वजा (टीडीएस) करणे आवश्यक आहे.
उदाहरण
एका पॉलिसीधारकाने, पॉलिसी मुदतीत एकूण ₹5,00,000 चा प्रीमियम भरला आहे आणि प्राप्त झालेली मॅच्युरिटी रक्कम ₹10,00,000 आहे. उत्पन्नाचा घटक ₹5,00,000 (₹10,00,000 -₹5,00,000) आहे. तर ₹5,00,000 वर 5% (₹25,000) TDS कापला जाईल
इन्कम टॅक्स रिटर्न (ITR) मध्ये मॅच्युरिटी रक्कम कशी घोषित करावी?
फ्री इन्कम : जर मॅच्युरिटी रक्कम कलम 10(10D) अंतर्गत सूट दिली असेल, तर रक्कम ITR मधील ‘सवलत उत्पन्न’ ऑप्शन म्हणजे नोंदवली जाऊ शकते.
करपात्र उत्पन्न: जर मॅच्युरिटी रक्कम करपात्र असेल, तर ती ITR मधील ‘अन्य स्त्रोतांकडून मिळणारे उत्पन्न’ या विभागांतर्गत कळवावी. कपात केलेला TDS, एकूण इन्कम टॅक्स कॅपॅसिटी नुसार क्रेडिट म्हणून दावा केला जाऊ शकतो.
तुमच्या गुंतवणुकीचे नियोजन
एलआयसी पॉलिसींमधून जास्तीत जास्त कर लाभ मिळवण्यासाठी पुढील गोष्टींचा विचार होऊ शकतो.
प्रीमियम ते सम ॲश्युअर्ड रेशो कायम ठेवा. प्रीमियम विम्याच्या रकमेच्या 10% किंवा 20% पेक्षा जास्त नसल्याची खात्री करा. योजना निवडताना त्या योजनेमध्ये कर सुट मिळेल अशी निवडा. तुम्ही सुरू केलेली इन्शुरन्स पॉलिसी सर्व अटींची पूर्तता करते की नाही याची वेळोवेळी खात्री करा.
मॅच्युरिटी उत्पन्नावरील कर टाळण्यासाठी कलम 10(10D) अंतर्गत कर सवलतीसाठी पात्र ठरणारी पॉलिसी निवडा. 1 एप्रिल 2012 नंतर जारी केलेल्या पॉलिसींच्या विमा रकमेच्या 10% आणि एप्रिल 1, 2003 आणि 31 मार्च 2012 दरम्यान जारी केलेल्या पॉलिसींसाठी 20% पेक्षा जास्त प्रीमियम भरलेला नाही याची खात्री करा.
निष्कर्ष
Is LIC Maturity Amount Taxable एलआयसी मॅच्युरिटी रकमेसाठी कर नियम समजून घेतल्यास तुम्हाला माहितीपूर्ण आर्थिक निर्णय घेण्यास मदत होऊ शकते. वैयक्तिक माहितीसाठी नेहमी कर सल्लागाराचा सल्ला घ्या. किंवा तुमच्या एलआयसी विमा प्रतिनिधीशी याबाबतीत सविस्तर चर्चा करा. अधिक माहितीसाठी एलआयसी अधिकृत वेबसाईट www.licindia.in भेट द्या किंवा इन्कम टॅक्स डिपार्टमेंट वेबसाईट https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/ ला भेट द्या