Summer Skin Care Tips: प्रत्येक वर्षी उन्हाळ्याच्या सुरुवातीपासूनच तापमान झपाट्याने वाढू लागते. एप्रिल आणि मे महिन्यांमध्ये तर सूर्याची प्रखरता इतकी असह्य होते की दुपारी घराबाहेर पडणे म्हणजे स्वतःला धोक्यात टाकण्यासारखे असते. अवघ्या 10 ते 15 मिनिटांत त्वचेवर जाणवणारी जळजळ, लालसरपणा, खाज आणि त्वचेची जळजळ याचा अनुभव आपल्याला मिळतो. उन्हाच्या तीव्रतेमुळे त्वचा पूर्णपणे कोरडी पडते आणि आपल्या शरीरावर सनबर्नची सुरुवात होते.
सनबर्न म्हणजे काय?
सनबर्न हा त्वचेला होणारा एक प्रकारचा गंभीर अपाय आहे, जो सूर्याच्या अतिनील (UV) किरणांमुळे होतो. जेव्हा ही तीव्र ऊर्जा थेट त्वचेशी संपर्क साधते, तेव्हा त्वचेमध्ये जळजळ, लालसरपणा, सूज आणि नंतर त्वचेचा सोलटणे यासारखे परिणाम होतात. UV-A किरणे त्वचेमधील खोल थरांवर परिणाम करतात, तर UV-B किरणे त्वचेला वरून भाजतात. सनबर्न झाल्यावर त्वचेला दीर्घकाळासाठी काळे डाग पडण्याचा किंवा त्वचाविकार (Skin Cancer) होण्याचा धोका वाढतो.
उन्हाळ्यात का वाढतो सनबर्नचा धोका?
भारतात उन्हाळ्याच्या काळात UV Index दररोज 11 च्या वर पोहोचतो, जो अत्यंत धोकादायक मानला जातो. अतितापमानात फक्त काही मिनिटे थांबले तरी त्वचेला हानी पोहोचू शकते. कामानिमित्त, प्रवासासाठी किंवा अगदी बाहेर फेरफटका मारण्यासाठी देखील घराबाहेर पडताना योग्य खबरदारी न घेतल्यास आपली त्वचा क्षणार्धात भाजते.
WHO च्या अहवालानुसार, UV किरणांच्या जास्त संपर्कामुळे त्वचेला वृद्धत्वाची चिन्हे लवकर दिसू लागतात आणि त्वचेकर्करोगाचा धोका दुपटीने वाढतो.
सनबर्नपासून वाचण्यासाठी अत्यावश्यक उपाय
उन्हाळ्यात फक्त सौंदर्य जपण्यासाठी नाही, तर आरोग्य टिकवण्यासाठी देखील त्वचेची विशेष काळजी घेणे अत्यंत गरजेचे आहे.
1. दर्जेदार आणि योग्य सनस्क्रीनचा वापर करा
सुरक्षित आणि प्रभावी सनबर्न प्रतिबंधासाठी SPF 30 किंवा त्यापेक्षा जास्त SPF असलेले सनस्क्रीन निवडा. सूर्याच्या किरणांपासून त्वचेला जास्तीत जास्त संरक्षण मिळावे म्हणून, सनस्क्रीन बाहेर पडण्याच्या किमान 30 मिनिटे आधी लावा आणि दर 2 ते 3 तासांनी पुन्हा लावा.
सनस्क्रीन निवडताना लक्षात ठेवा: Summer Skin Care Tips
- UVA आणि UVB संरक्षण देणारे सनस्क्रीन घ्या (broad spectrum protection)
- जलरोधक (Water-resistant) फॉर्म्युला असलेले सनस्क्रीन निवडा
- चेहरा, मान, कान, हात आणि पाय या भागांवर विशेष लक्ष द्या.
Summer Skin Care Tips सर्वोत्तम सनस्क्रीन निवडण्यासाठी वाचा – American Academy of Dermatology
2. अंग झाकणारे, हवेशीर कपडे वापरा:
सूर्याच्या थेट संपर्कापासून त्वचेला वाचवण्यासाठी पूर्ण बाह्यांचे, लांब शर्ट, ट्राउझर्स किंवा चुडीदार घालणे फायदेशीर ठरते. हलक्या रंगाचे, सुती आणि हवेशीर कपडे त्वचेला श्वास घेण्यास मदत करतात व उष्णतेचा परिणाम कमी करतात. टोपी, गॉगल्स आणि छत्री यांचाही नियमित वापर करा.
3. सावलीत थांबा आणि थेट सूर्यप्रकाश टाळा
उन्हाळ्याच्या सर्वात तीव्र काळात म्हणजे सकाळी 10 ते दुपारी 4 दरम्यान शक्यतो घरातच राहा. बाहेर जावे लागल्यास झाडांची सावली, कौलारू छप्पर, किंवा मॉल्ससारख्या बंदिस्त ठिकाणांचा उपयोग करा. सावलीत थांबणे म्हणजे फक्त ऊन्हापासून संरक्षणच नव्हे, तर त्वचेला थंड राहण्यास मदत करणे देखील होय.
4. थंड आणि पोषणमूल्यांनी भरलेला आहार घ्या
उन्हाळ्यात शरीराचे नैसर्गिक तापमान नियंत्रणासाठी फळे व थंड पदार्थ खाणे अत्यंत फायदेशीर आहे. काकडी, कलिंगड, टरबूज, संत्री, मोसंबी, लिंबू ही फळे शरीरातील पाण्याचे प्रमाण टिकवून ठेवतात. व्हिटॅमिन C युक्त फळे त्वचेला आतून मजबूत करतात आणि UV किरणांपासून नैसर्गिक संरक्षण देतात. शक्यतो: जड, तेलकट, मसालेदार जेवण टाळा व हलके, पोषणमूल्यांनी समृद्ध आहार घ्या.
5. भरपूर पाणी व द्रवपदार्थांचे सेवन करा
उन्हाळ्यात शरीराला डीहायड्रेशन होण्याचा धोका सर्वाधिक असतो. दररोज किमान 3 ते 4 लिटर पाणी प्यावे. लिंबूपाणी, नारळपाणी, ताक, बेल सरबत यासारखे नैसर्गिक द्रवपदार्थ सेवन केल्याने शरीर थंड राहते आणि त्वचा निरोगी राहते.
सनबर्न झाल्यास त्वरीत घ्या अशी काळजी
जर सनबर्न झाला तर त्वरीत पुढील उपाय करा: Summer Skin Care Tips
- थंड पाण्याने त्वचा धुवा किंवा थंड कापड ठेवून थंडावा मिळवा.
- ऍलोव्हेरा जेल किंवा नैसर्गिक थंडावा देणारे लोशन वापरा.
- पुरेशी विश्रांती घ्या व शरीराचे तापमान नियंत्रित ठेवा.
- लक्षणे गंभीर असल्यास त्वचावैद्यक तज्ञांचा सल्ला घ्या.
Summer Skin Care Tips
उन्हाळा आपल्या जीवनात उत्साह, सुट्ट्यांचा आनंद आणि सजीवता घेऊन येतो. पण याच ऋतूमध्ये त्वचेला होणारे नुकसान दुर्लक्षित केल्यास आयुष्यभरासाठी त्याचे वाईट परिणाम भोगावे लागू शकतात. सनबर्न केवळ तात्पुरती समस्या नाही, तर दीर्घकालीन त्वचाविकारांचे दार उघडणारा धोका आहे. त्यामुळे योग्य सनस्क्रीनचा वापर, अंगभर झाकलेले कपडे, सावलीचा उपयोग, थंड व पोषक आहार आणि भरपूर पाणी सेवन या सोप्या सवयी अंगीकारून आपण स्वतःचे संरक्षण करू शकतो.
आजपासूनच या सवयी अमलात आणा आणि आरोग्यपूर्ण, आनंदी उन्हाळ्याचा अनुभव घ्या!
Summer Skin Care Tips external links: WHO च्या हायड्रेशनसंबंधी अधिक माहिती वाचा
Table of Contents