UPI Daily Transaction Limit: जुलै मध्ये UPI व्यवहाराचे नियम बदलले; कोणते व्यवहार किती रक्कमेपर्यंत करता येतील? सविस्तर इथे वाचा.

UPI Daily Transaction Limit: भारतामध्ये UPI (Unified Payments Interface) हे डिजिटल व्यवहारांसाठीचे सर्वात विश्वासार्ह आणि वेगवान माध्यम बनले आहे. याच्या माध्यमातून लाखो लोक दररोज कोणताही रोख रक्कम न वापरता सहज आणि झटपट व्यवहार करत आहेत. 2025 मध्ये तर UPI वापरणाऱ्यांची संख्या कोट्यवधींच्या पुढे गेली आहे. घरगुती व्यवहार असो, किराणा दुकानाचे बिल असो की रुग्णालयातील शुल्क, जवळपास प्रत्येक ठिकाणी UPI हे cashless economy चं प्रमुख साधन बनलं आहे.

आर्थिक स्थैर्य आणि व्यवहारांची सुरक्षितता लक्षात घेऊन RBI (भारतीय रिझर्व्ह बँकेने) 2025 मध्ये काही नवीन आर्थिक धोरणांतर्गत UPI व्यवहार मर्यादांमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल सुचवले आहेत. हे बदल NPCI (National Payments Corporation of India) च्या सहकार्याने अमलात आणले गेले आहेत. जुलै 2025 पासून देशभरात काही विशिष्ट व्यवहार प्रकारांवर नवीन UPI मर्यादा लागू करण्यात आल्या आहेत, ज्या प्रत्येक UPI वापरकर्त्याने जाणून घेणे आवश्यक आहे.

या लेखात आपण या बदलांची सविस्तर माहिती, कोणते व्यवहार किती मर्यादेपर्यंत करता येतात, बँकेनुसार नियम काय आहेत, आणि भविष्यात काय बदल होऊ शकतात यावर सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.

RBI नवीन परिपत्रक: जुलै 2025 पासून बदल?

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) जुलै 2025 मध्ये जारी केलेल्या परिपत्रकानुसार, UPI व्यवहारांसाठी काही विशिष्ट मर्यादा निश्चित करण्यात आल्या आहेत. या नियमांचा उद्देश म्हणजे व्यवहारांच्या सुरक्षिततेला चालना देणे, तसेच आर्थिक अपहार (fraud) रोखणे असे आहेत.

सध्या भारतात UPI व्यवहारांसाठी नवीन मर्यादा जुलै 2025 पासून लागू झाल्या आहेत. सर्वसामान्य P2P (Person to Person) व्यवहारासाठी एकवेळी ₹1 लाखापर्यंतची मर्यादा निश्चित आहे. याशिवाय शिक्षण संस्था, हॉस्पिटल्स आणि किराणा दुकानांशी संबंधित व्यापारी व्यवहारांसाठी ₹5 लाखांपर्यंत व्यवहाराची अनुमती देण्यात आली आहे.

UPI क्रेडिट लाईन अंतर्गत ग्राहकांना बँकेकडून मंजूर झालेल्या मर्यादेत ₹2 लाखापर्यंत व्यवहार करता येतो. तसेच नव्याने सुरू झालेल्या UPI ATM सुविधेमुळे कार्डशिवाय दररोज ₹10,000 पर्यंत रोख रक्कम काढता येते, जी सुविधा सध्या निवडक ठिकाणी उपलब्ध आहे. हे नियम ग्राहकांचा अनुभव अधिक सुरक्षित व सुलभ करण्यासाठी तयार करण्यात आले आहेत.

विविध बँकांच्या UPI व्यवहार मर्यादा

RBI कडून एकूण मर्यादा निश्चित केली गेली असली तरीही, प्रत्यक्ष व्यवहार करताना प्रत्येक बँकेची स्वतःची UPI व्यवहार मर्यादा वेगळी असू शकते. काही बँका एकाच वेळी जास्त रक्कम ट्रान्सफर करण्याची परवानगी देतात, तर काही बँका मर्यादित ठेवतात.

1. व्यक्ती ते व्यक्ती (P2P) व्यवहार मर्यादा: UPI Daily Transaction Limit

जर तुम्ही Google Pay, PhonePe, Paytm, BHIM किंवा कोणत्याही UPI अ‍ॅपद्वारे तुमच्या ओळखीच्या व्यक्तीला पैसे पाठवत असाल, तर त्याला “P2P Transaction” म्हणतात.

• एकवेळचा व्यवहार: ₹1,00,000 पर्यंत
• दररोजची मर्यादा: बँकेनुसार, पण जास्तीत जास्त ₹1,00,000
• व्यवहारांची संख्या: बऱ्याच बँका दिवसाला 10 ते 20 व्यवहारांपर्यंत परवानगी देतात

उदाहरण: तुम्ही Google Pay ने मित्राला ₹85,000 पाठवले. ते स्वीकारल्यावर पुन्हा ₹15,000 पाठवता येतील, पण एकूण मर्यादा ₹1,00,000 पार करता येणार नाही.

2. व्यक्ती ते व्यापारी (P2M) व्यवहार मर्यादा: UPI Daily Transaction Limit

जर तुम्ही शॉपिंग, रुग्णालय, शैक्षणिक शुल्क, विमा, शेअर्स, IPO किंवा इतर व्यावसायिक संस्थांना UPI द्वारे पैसे भरत असाल, तर त्याला “P2M Transaction” म्हणतात.

या व्यवहारांसाठी विशेष मर्यादा आहेत:

टीप: या मर्यादा प्रत्येक बँकेच्या धोरणावर आणि त्या संस्थेच्या NPCI रजिस्ट्रेशननुसार लागू होतात. सर्व व्यापारी संस्थांना ही सवलत नसते.

3. बँकेनुसार दैनिक मर्यादा

UPI सिस्टीम जरी NPCI मार्फत चालवली जात असली, तरी बँकांना त्यांच्या ग्राहकांसाठी स्वतंत्र दैनंदिन व्यवहार मर्यादा ठरवण्याची मुभा आहे.

सल्ला: नेहमी तुमच्या बँकेच्या अ‍ॅपमध्ये “UPI Limit” किंवा “Set Transaction Limit” विभागात तुमच्या खात्याची मर्यादा तपासा.

4. NPCI व RBI कडून बदलण्याची परवानगी: UPI Daily Transaction Limit

जुलै 2025 मध्ये RBI ने NPCI ला अधिकृतपणे सांगितले आहे की, व्यापारी व्यवहारांसाठीची मर्यादा (P2M) भविष्यात गरजेनुसार वाढवली जाऊ शकते. मात्र, व्यक्ती ते व्यक्ती व्यवहारासाठी ₹1 लाख ही मर्यादा कायम राहणार आहे. त्यामुळे जर तुम्ही रुग्णालय, शाळा, कॉलेज, कर भरताना UPI वापरत असाल, तर तुमच्यासाठी उच्च मर्यादा लागू असू शकतात.

UPI व्यवहार मर्यादा; एक नजरेत

(नोंद: यामध्ये दरमहा बदल होऊ शकतो. आपल्या बँकेच्या अ‍ॅपवर तपासणी करावी.)

जरी RBI ने एकूण मर्यादा निश्चित केल्या असल्या तरीही प्रत्येक बँकेचे अंतर्गत नियम वेगळे असू शकतात. काही बँका एकाच वेळी जास्त रक्कम ट्रान्सफर करण्याची परवानगी देतात.

UPI ने भारतात डिजिटल व्यवहार सोपे व जलद केले आहेत. 2025 मध्ये UPI वापरण्याचे फायदे पुढीलप्रमाणे आहेत:

• रोख रकमेची गरज नाही
• कोणत्याही वेळी (24×7) व्यवहार शक्य
• पारदर्शकता आणि व्यवहार इतिहास सहज मिळतो
• मोबाईलद्वारे थेट बँक खात्याशी लिंक
• शहरांप्रमाणेच ग्रामीण भागातही वापर सहज

UPI 2.0 व 3.0 नवीन फीचर्स काय आहेत?

सतत अपडेट होत असलेल्या UPI मध्ये अनेक नवे फिचर्स आले आहेत: UPI Daily Transaction Limit

1. AutoPay सुविधा – मासिक/वार्षिक सबस्क्रिप्शनसाठी
2. UPI क्रेडिट लाईन – क्रेडिटसारखी सुविधा वापरकर्त्यांना
3. UPI ATM व्यवहार – कॅशलेस एटीएम व्यवहार
4. Offline UPI (USSD आधारित) – इंटरनेटशिवाय व्यवहार

लहान UPI व्यवहारांवर देखील लक्ष!

RBI च्या सूचनेनुसार, UPI वापरणाऱ्यांनी लहान व्यवहारांबाबतही सावध राहावं लागेल. अनेक वेळा फसवणूक करणारे व्यक्ती ₹1, ₹2 अशा लहान रकमेचे व्यवहार करून UPI लिंक ॲक्सेस करतात. त्यामुळे कोणत्याही अनोळखी नंबरवरून आलेल्या UPI विनंत्या (requests) स्वीकारू नयेत.

UPI व्यवहारासाठी नवीन फी लागू होणार?

RBI ने यावर स्पष्ट केले आहे की, सामान्य ग्राहकांसाठी UPI वापर मोफतच राहणार आहे. फक्त काही व्यापारी व्यवहार, QR कोड पेमेंट किंवा UPI क्रेडिट लाईन साठी बँकांद्वारे काही नाममात्र फी आकारली जाऊ शकते.

UPI हे देशात नगदीरहित अर्थव्यवस्थेला चालना देणारे प्रमुख साधन आहे. त्यामुळे याचा वापर सुकर व सुरक्षित ठेवण्यासाठीच RBI ने काही धोरणात्मक बदल सुचवले आहेत.

UPI Daily Transaction Limit

UPI वापरताना लोक अनेक वेळा अनावधानाने चुका करतात, ज्याचा गैरफायदा फसवणूक करणारे घेतात. भारत सरकार आणि RBI ने UPI ला प्रोत्साहन देण्यासाठी गेल्या काही वर्षांत मोठ्या प्रमाणात सुधारणा केल्या आहेत. त्यामुळे आज UPI हे केवळ पैशांचे ट्रान्सफरचं माध्यम नसून, ते देशाच्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेचा कणा बनलं आहे.

मात्र, UPI वापरताना प्रत्येक वापरकर्त्याने व्यवहार मर्यादा, बँकेचे नियम, आणि व्यापारी व्यवहारांसाठीचे वेगळे निकष यांची पूर्ण माहिती ठेवणे अत्यंत गरजेचे आहे. व्यक्ती ते व्यक्ती व्यवहारासाठी ₹1 लाखाची मर्यादा कायम असून, शैक्षणिक संस्था, रुग्णालये, आणि कर भरणा यांसाठी ₹5 लाखांपर्यंत व्यवहार शक्य आहे.

त्यामुळे तुमच्या गरजेनुसार आणि बँकेच्या धोरणानुसार व्यवहाराची योग्य योजना करा. तसेच, तुम्ही कोणत्याही दलालांच्या भूलथापांना बळी पडू नये यासाठी नेहमी अधिकृत अ‍ॅप किंवा बँकेच्या वेबसाइटवरूनच मर्यादा तपासा.

UPI व्यवहार सुलभ, जलद आणि सुरक्षित आहेत, फक्त तुम्हाला नियमांची योग्य माहिती आणि काळजी घेतल्यास हे एक अतिशय उपयुक्त साधन ठरू शकते.

UPI Daily Transaction Limit link: RBI Official UPI Circular – July 2025

FAQs: UPI व्यवहार मर्यादा जुलै 2025

प्र.1: जुलै 2025 मध्ये UPI व्यवहाराची अधिकतम मर्यादा किती आहे?
उत्तर: सामान्य वापरासाठी ₹1 लाख, शिक्षण आणि हॉस्पिटलसाठी ₹5 लाख पर्यंतची मर्यादा आहे.

प्र.2: UPI क्रेडिट लाईन म्हणजे काय?
उत्तर: UPI क्रेडिट लाईन ही एक सुविधा आहे जिच्यामार्फत वापरकर्त्याला UPI वापरून लहान कर्ज उचलता येतं.

प्र.3: UPI व्यवहारांसाठी फी लागू होणार आहे का?
उत्तर: नाही, सामान्य ग्राहकांसाठी UPI वापर मोफत आहे. काही व्यापारी व्यवहारांसाठीच फी लागते.

प्र.4: माझा UPI व्यवहार अडकला तर काय करावं?
उत्तर: तुम्ही तुमच्या बँकेच्या कस्टमर केअरशी संपर्क करा किंवा UPI अ‍ॅपमधून तक्रार नोंदवा.

Please enable JavaScript in your browser to complete this form.

Contact us *

First

Last

Email *

Number

Comment or Message

Submit