Cash at Home Regulations: आधुनिक काळात जरी डिजिटल पेमेंट्स आणि ट्रांजेक्शन्सचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणावर वाढले असले तरी, अजूनही अनेक लोक विविध कारणांमुळे आपल्या घरी रोख रक्कम ठेवणे पसंत करतात. ही रक्कम कधी कधी तात्काळ गरजेसाठी गरजेची असू शकते, तर कधी आपल्या रकमेच्या सुरक्षेसाठी रक्कम घरी ठेवण्याची गरज भासू शकते. तथापि, या मध्ये कायदेशीर बाबी आणि आयकर कायद्यांच्या चौकटीत राहण्यासाठी काही महत्त्वाचे नियम आणि अटी पालन करणे आवश्यक आहे.
आपल्या घरी रोख रक्कम ठेवण्यासाठी आयकर विभागाने काही मार्गदर्शक नियम केले आहेत. विशेषत: हि रक्कम कुठून आली आहे आणि त्या रकमेचे उत्पन्न कायदेशीर आहे का, यावर लक्ष ठेवले जात असते. म्हणूनच, आपल्या घरात किती रोख रक्कम ठेवता येईल याचा प्रश्न महत्त्वाचा ठरतो, आणि याचे योग्य उत्तर देण्यासाठी आयकर विभागाचे कायदे आणि नियम समजून घेणे आवश्यक आहे. या लेखामध्ये याबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे त्यासाठी हा लेख संपूर्ण वाचा आणि इतरांना शेअर करा.
घरी रोख रक्कम ठेवण्याचे कायदेशीर नियम
आयकर कायद्यानुसार, घरात ठेवलेल्या रोख रकमेवर कोणतीही निश्चित मर्यादा नाही. तथापि, काही विशिष्ट अटी आहेत, ज्यामुळे तुमच्याकडे असलेल्या रकमेचे कायदेशीर स्पष्टीकरण आवश्यक आहे. Cash at Home Regulations
रकमेचा स्रोत स्पष्ट करा:
तुमच्याकडे असलेली रक्कम कायदेशीर असावी लागते. तुम्हाला ती रक्कम कुठून आली हे स्पष्टपणे सांगता येणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही तुमच्या उत्पन्नाची योग्य प्रमाणपत्रे आणि कागदपत्रे दाखवू शकत असाल, तर तुम्ही कोणत्याही अडचणीशिवाय घरात रोख रक्कम ठेऊ शकता.
आवश्यक कागदपत्र:
तुमच्याकडे असलेल्या रकमेच्या स्रोताचा पुरावा म्हणून, तुम्हाला आयटीआर (Income Tax Return) दाखला, उत्पन्नाची साक्षात्कारपत्रे, बँक स्टेटमेंट्स किंवा इतर कायदेशीर कागदपत्रे ठेवली पाहिजेत. यामुळे आयकर विभागाला तुमच्या रकमेच्या स्रोताची खात्री होईल आणि कोणतीही अडचण निर्माण होणार नाही.
कायदेशीर रक्कम असल्यास चिंता करण्याची आवश्यकता नाही:
जर तुमच्याकडे असलेली रक्कम कायदेशीर मार्गाने कमावलेली आहे आणि तुम्ही ती आयकर विभागाच्या नियमांनुसार घोषित केली आहे, तर तुम्हाला या रकमेवर कोणत्याही प्रकारची चिंता करण्याची आवश्यकता नाही. त्यानुसार, तुमच्या घरात असलेल्या रकमेचा आकार कितीही असू शकतो.

आयकर विभाग तपासणी कधी करतो?
आयकर विभाग तुमच्याकडे असलेल्या रकमेच्या स्रोतासंबंधी शक्य तितके स्पष्ट असण्याची अपेक्षा करतो. जर तुम्ही एक मोठी रक्कम ठेवली आहे आणि तिचा कायदेशीर स्रोत स्पष्ट करू शकत नाही, तर आयकर विभाग तुमच्यावर तपासणी करू शकतो. Cash at Home Regulations
तपासणी प्रक्रियेचा प्रारंभ: आयकर विभाग कधीही तुमच्याकडे ठेवलेल्या रकमेचे स्रोत तपासू शकतो. त्यासाठी अधिकाऱ्यांना तुमच्या रकमेची माहिती मिळवायची असते आणि त्याच्यावर योग्य कर आकारणी केली जाईल. यासाठी कागदपत्रे आणि आयटीआर संबंधित तपासणी होऊ शकते.
दंड आणि कर वसूली: जर तुमच्याकडून ठेवलेली रक्कम त्याच्या स्रोतासंबंधी स्पष्टीकरण देऊ शकत नसलात, तर आयकर विभाग तुमच्यावर दंड लावू शकतो. आयकर विभाग तुमच्याकडून 137% पर्यंत कर आणि दंड वसूल करू शकतो, जर त्यांना असे वाटले की रक्कम घोषित केलेली नाही.
मोठ्या रोख व्यवहारांसाठी अतिरिक्त नियम
आयकर विभागाने मोठ्या रकमेच्या रोख व्यवहारांसाठी अनेक नियम ठरवले आहेत. या नियमांचे पालन केल्यास तुम्ही कायदेशीर त्रासातून वाचू शकता. Cash at Home Regulations
₹50,000 पेक्षा जास्त रोख रक्कम काढणे: जर तुम्ही ₹50,000 किंवा त्यापेक्षा जास्त रोख रक्कम काढत असाल, तर तुमच्याकडे PAN कार्ड असावे लागते. या रकमेचा ट्रॅक ठेवण्याचा उद्देश आयकर विभागाचा असतो, आणि तुम्ही कर आकारणी टाळण्यासाठी PAN कार्ड वापरू शकता.
TDS आणि मोठ्या रकमेची काढणी: आयकर कायदा 194N अंतर्गत, जर तुम्ही एका वर्षात ₹20 लाख किंवा ₹1 कोटी पेक्षा जास्त रक्कम काढली, तर तुम्हाला संबंधित टीडीएस (TDS) कापला जाईल. ₹20 लाख पेक्षा जास्त काढल्यास 2% आणि ₹1 कोटी पेक्षा जास्त काढल्यास 5% TDS कापला जातो. आयटीआर भरणारे लोक ₹1 कोटी पर्यंत काढू शकतात, परंतु त्यावर TDS लागू होणार नाही.
क्रेडिट/डेबिट कार्ड वापरून रोख व्यवहार: तुम्ही एका वेळी ₹1 लाख किंवा त्यापेक्षा जास्त क्रेडिट किंवा डेबिट कार्डने खर्च करत असाल, तर आयकर विभाग तपासणी करू शकतो. मोठ्या रकमेच्या अस्वीकृत व्यवहारांचा तपास केला जातो.
₹2 लाख पेक्षा जास्त खरेदी: जर तुम्ही ₹2 लाख किंवा त्यापेक्षा जास्त रकमेच्या वस्तू खरेदी करत असाल, तर तुम्हाला PAN आणि Aadhaar दोन्ही देणे आवश्यक आहे. या नियमामुळे मोठ्या रकमेच्या खरेदीवर आयकर विभाग कडेकोट नियंत्रण ठेवतो.
Cash at Home Regulations
आयकर कायद्यानुसार, घरी किती रोख रक्कम ठेवता येईल यावर ठराविक मर्यादा नाही. पण रक्कमेचे स्रोत कायदेशीर असावेत आणि त्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांची तयारी करणे महत्त्वाचे आहे. मोठ्या रकमेची रोख ठेवणे आणि काढणे आयकर विभागाच्या तपासणीला आमंत्रण देऊ शकते. त्यामुळे, घरात रोख ठेवताना किमान प्रमाणात ट्रॅन्सपरेन्सी ठेवा आणि सर्व कायदेशीर अटींचे पालन करा.
आयकर कायद्यांनुसार योग्य कागदपत्रे ठेवणे, PAN आणि Aadhaar कार्डचा वापर करणे आणि आयटीआर दाखल करणे आवश्यक आहे. यामुळे तुम्ही कायदेशीर अडचणी टाळू शकता. डिजिटल पेमेंट्सचा वापर करून तुम्ही पारदर्शकतेसह मोठ्या रकमेचे व्यवहार करू शकता.
Cash at Home Regulations स्रोत: आयकर विभागाची अधिकृत वेबसाइट
तुम्ही या नियमांचे पालन करून आपल्या रोख रकमेच्या व्यवस्थापनाला सुरक्षित ठेवू शकता.
Table of Contents