Farmer id Update: महाराष्ट्र सरकारने कृषी योजनांचा लाभ शेतकऱ्यांपर्यंत अचूक आणि पारदर्शक पद्धतीने पोहोचवण्यासाठी एक मोठं पाऊल उचललं आहे. हे पाऊल म्हणजे ‘फार्मर आयडी’ (Farmer ID) तयार करणं. ‘फार्मर आयडी’ हा एक विशेष ओळख क्रमांक आहे. तो प्रत्येक शेतकऱ्याला देण्यात येणार आहे. यामध्ये त्या शेतकऱ्याचे नाव, आधार क्रमांक, शेतीची माहिती, शेतीतील पिकांची माहिती आणि जमिनीचा भू-संदर्भित नकाशा (Geo-referenced land parcel) अशा सर्व माहितीचा समावेश असतो.
सरकारकडून मिळणाऱ्या कोणत्याही कृषी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आता ‘फार्मर आयडी’ अनिवार्य करण्यात आला आहे. म्हणजेच, 15 एप्रिल 2025 नंतर कोणतीही योजना किंवा अनुदान घेण्यासाठी तुमच्याकडे हा आयडी असणे आवश्यक आहे.
हा आयडी कसा तयार केला जातो?
राज्य सरकार ‘अॅग्रीस्टॅक’ (AgriStack) नावाची योजना राबवत आहे. ही योजना डिजिटल शेती व्यवस्थापनासाठी आहे. अॅग्रीस्टॅक अंतर्गत तीन गोष्टींची माहिती एकत्र केली जाते:

- शेतकऱ्यांची नोंदणी (Farmer Registry): शेतकऱ्यांचे नाव, पत्ता, आधार नंबर इत्यादी.
- पीक नोंदणी (Crop Registry): शेतात कोणते पीक घेतले आहे, कधी घेतले आहे इ.
- भू-संदर्भित नकाशा (Geo-referenced Land Parcel): शेताची अचूक भौगोलिक माहिती, शिवार नकाशा.
ही संपूर्ण माहिती महसूल विभागाच्या अभिलेखांनुसार जमा करून, प्रत्येक शेतकऱ्याला एक युनिक ओळख क्रमांक (Farmer ID) दिला जातो.
फार्मर आयडीचे फायदे
1. शासनाच्या योजनांचा लाभ थेट खात्यात: या आयडीमुळे शेतकऱ्यांचे अनुदान, सवलती आणि योजना थेट त्यांच्या बँक खात्यात दिल्या जातील. त्यासोबत आवश्यक कागदपत्रांची झंझट आणि मध्यस्थांची गरज संपेल
2. कर्ज मिळवणं सोपं: बँक किंवा सहकारी संस्था कर्ज देताना या आयडीचा वापर करून लगेच शेतकऱ्याची पात्रता तपासू शकतात.
3. पीक विमा जलद मिळतो: फार्मर आयडीमुळे पिकांचं संरक्षणही जलद आणि सोपं होतं. पीक नुकसान भरपाईसाठी अर्ज करताना ही ओळख खूप उपयुक्त ठरते.
4. कृषी निविष्ठांवर सवलती: खते, बियाणं, औषधं यांसारख्या निविष्ठांवर मिळणाऱ्या सवलती थेट आणि योग्य शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचतात.
5. शेतीचा अचूक नोंदलेला डेटा: जमिनीची माहिती, क्षेत्रफळ, पिकांची हंगामी माहिती, त्यावरची कामं – हे सगळं डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध असल्यामुळे भविष्यात सरकारी मदत अधिक अचूकपणे दिली जाऊ शकते.

शेतकऱ्यांनी नोंदणी कशी करावी?
ऑनलाइन प्रक्रिया:
- पोर्टलवर जा: https://mhfr.agristack.gov.in या संकेतस्थळावर लॉगिन करा.
- नोंदणी करा: आधार क्रमांक वापरून खाते तयार करा.
- माहिती भरा: आपलं नाव, मोबाईल नंबर, पत्ता, बँक तपशील, जमीन खाती क्रमांक.
- दस्तऐवज अपलोड करा: आधार कार्ड, 7/12 उतारा, बँक पासबुक
- फॉर्म पूर्ण करून सबमिट करा.
- फार्मर आयडी मिळवा: तुमचं आयडी नंबर तयार होऊन तुम्हाला डिजिटल स्वरूपात मिळेल.
ऑफलाइन पर्याय:
ज्यांना ऑनलाइन अर्ज करता येत नाही, त्यांनी आपल्या जवळच्या CSC (Common Service Centre), ग्राम कृषी समिती, तलाठी, कृषी सहाय्यक यांच्याशी संपर्क साधावा. ते या प्रक्रियेत आपणास मदत करतील.
शासनाने काय निर्देश दिले आहेत?
- कृषी विभागाच्या सर्व योजनांसाठी फार्मर आयडी आवश्यक करण्यात आला आहे.
- या योजनेत API प्रणालीद्वारे सर्व माहिती अॅग्रीस्टॅकशी जोडली जात आहे.
- ग्रामस्तरावर जागरूकता वाढवण्यासाठी सूचना देण्यात आल्या आहेत.
- सर्व पोर्टल्समध्ये सुधारणा करून या प्रणालीशी संलग्न केलं जात आहे.
कोणासाठी आवश्यक?
- जे शेतकरी शासनाच्या योजनांचा लाभ घेऊ इच्छितात.
- ज्यांना पिकांसाठी विमा, कर्ज किंवा सवलती हवी आहेत.
- ज्यांना डिजिटल ओळख हवी आहे आणि सरकारकडून मदतीची अपेक्षा आहे.

नोंदणी केली नाही केली तर काय होईल?
जर एखाद्या शेतकऱ्याने 15 एप्रिल 2025 पर्यंत फार्मर आयडीसाठी नोंदणी केली नाही, तर त्याला पुढील योजनांमध्ये नाव नोंदवता येणार नाही. अनुदान, पीक विमा, खते-बियाण्यांची सवलत मिळण्यास अडचण येऊ शकते.
Farmer id Update
फार्मर आयडी ही एक डिजिटल क्रांती आहे जी शेतकऱ्यांना त्यांच्या हक्काचा लाभ सोपा, जलद आणि पारदर्शक पद्धतीने मिळवून देणार आहे. यामुळं सरकार आणि शेतकरी यांच्यात थेट संपर्क साधता येतो, कोणतीही मध्यस्थी लागत नाही आणि प्रत्येक लाभ अधिकाऱ्यापर्यंत खात्रीने पोहोचतो.
आज जरी हे एक कागदपत्र वाटत असलं, तरी उद्याचं डिजिटल कृषी भविष्य यात दडलेलं आहे. त्यामुळे, प्रत्येक शेतकऱ्याने वेळेत ही नोंदणी करून स्वतःसाठी आणि आपल्या शेतीसाठी एक भक्कम आधार तयार करावा.
Farmer id Update लिंक: नोंदणीसाठी पोर्टल: https://mhfr.agristack.gov.in,
Table of Contents