PM Kisan Samman Nidhi: भारत सरकारने शेतकऱ्यांच्या जीवनात आर्थिक सुरक्षा निर्माण होण्यासाठी अनेक महत्त्वाच्या योजना राबवल्य आहेत. यामध्ये एक अत्यंत महत्त्वाची योजना म्हणजे प्रधानमंत्री किसान सम्मान योजनेची (PM Kisan Yojana) सुरूवात. योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना पिकांची लागवड, खते, बियाणे आणि इतर कृषी साहित्य खरेदी करण्यासाठी आर्थिक मदत देणे हा आहे. 2019 मध्ये सुरू झालेल्या या योजने अंतर्गत शेतकऱ्यांना वार्षिक 6000 रुपये देण्यात येतात, जे 3 हप्त्यांमध्ये त्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केले जातात.
या योजनेच्या माध्यमातून सरकार शेतकऱ्यांना थोडा आर्थिक आधार देत आहे. मात्र, आता 2025 च्या केंद्रीय बजेटमध्ये या योजनेअंतर्गत दिली जाणारी रक्कम वाढवण्याचा प्रस्ताव आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना 6000 रुपयांच्या ऐवजी 12000 रुपये मिळण्याची शक्यता आहे. या लेखामध्ये, या प्रस्तावसंदर्भात सविस्तर माहिती दिली आहे. हा लेख संपूर्ण वाचा आणि इतरांना शेअर करा.
पीएम किसान सम्मान योजनेचा इतिहास
प्रधानमंत्री किसान सम्मान योजना ही 2019 मध्ये सुरू करण्यात आली. या योजनेचा उद्देश कृषी क्षेत्रातील शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देणे आणि त्यांना कृषी उत्पादनाच्या खर्चांची पूर्तता करण्यासाठी मदत करणे आहे. या योजनेत प्रत्येक शेतकऱ्याला वर्षातून 6000 रुपये दिले जातात, जे तीन हप्त्यांमध्ये त्यांच्या बँक खात्यात जमा होतात.
यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या काळात आवश्यक असलेल्या साहित्यांसाठी आर्थिक सहाय्य मिळते. योजनेच्या सुरुवातीला, सरकारने ठरवले होते की लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना प्राथमिक मदत दिली जावी. आजवर 18 हप्त्यांमध्ये 3.45 लाख कोटी रुपयांचे आर्थिक सहाय्य 11 कोटी 60 लाख शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा करण्यात आले आहे.
शिफारस: 6000 ते 12000 रुपयांची वाढ
2024 मध्ये, चारंजीत सिंग चन्नी यांच्या अध्यक्षतेखाली संसद समितीने पीएम किसान सम्मान योजनेतील रकमेची वाढ करण्यासाठी एक महत्त्वाची शिफारस केली. या समितीने हा निधी 6000 रुपयांवरून दुप्पट करून 12000 रुपये करण्याची मागणी केली आहे. समितीच्या या शिफारशीमध्ये सरकारला शेतकऱ्यांना अधिक आर्थिक मदत देण्याची विनंती करण्यात आली आहे.
संसद समितीने PM Kisan Samman Nidhi वाढीची शिफारस 17 डिसेंबर 2024 रोजी सादर केलेल्या 18 व्या लोकसभेच्या बजेट रिपोर्टमध्ये केली. यामध्ये समितीने शेतकऱ्यांसाठी आणखी जास्त रक्कम प्रदान करण्याची आवश्यकता व्यक्त केली आहे, विशेषत: त्या शेतकऱ्यांना जे खूप लहान शेती करतात आणि ज्यांना उत्पादनाच्या खर्चाची भरपाई होण्यासाठी अधिक निधीची आवश्यकता आहे.
निर्णय 2025 च्या बजेटमध्ये
आशा आहे की, अर्थ मंत्री निर्मला सीतारामन, 1 फेब्रुवारी 2025 रोजी 2025-26 च्या केंद्रीय बजेटमध्ये PM Kisan Samman Nidhi शिफारशीला मंजुरी देतील. यामध्ये प्रधानमंत्री किसान सम्मान योजनेमध्ये दिल्या जाणाऱ्या निधीची वाढ होण्याची शक्यता आहे. यासाठी संसद समितीने 6000 रुपयांच्या ऐवजी 12000 रुपये देण्याची मागणी केली आहे. जर सरकारने याला मान्यता दिली, तर आगामी काळात शेतकऱ्यांना त्यांच्या बँक खात्यात अधिक रक्कम मिळू शकते.
सरकारने शेतकऱ्यांसाठी त्यांच्या खर्चासाठी अधिक मदतीची आवश्यकता आहे हे ओळखले असून, या योजनेची वाढ शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने खूप महत्त्वाची ठरू शकते. यासोबतच, शेतकऱ्यांनी मागणी केलेली MSP (Minimum Support Price) लागू करण्याबाबत देखील सरकार निर्णय घेण्याची शक्यता आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना आपली पिकं विकताना त्यांना योग्य किमतीचे संरक्षण मिळेल.
सरकारने शेतकऱ्यांना दिला आर्थिक आधार
मोदी सरकारने आपल्या कार्यकाळात शेतकऱ्यांसाठी अनेक योजना सुरू केली आहेत. यामध्ये PM Fasal Bima Yojana, Soil Health Cards, Pradhan Mantri Krishi Sinchayee Yojana (PMKSY) सारख्या योजनांचा समावेश आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना आपल्या पिकांचे उत्पादन वाढवण्यास, कर्ज घेण्यास आणि नैसर्गिक संकटाच्या काळात बचाव करण्यास मदत मिळते.
PM Kisan Samman Nidhi ही एक प्राथमिक आधार स्वरूप योजना आहे, जी शेतकऱ्यांना थोड्या प्रमाणात आर्थिक मदत पुरवते. तथापि, MSP आणि इतर मदतीच्या संदर्भात अधिक बदल आवश्यक आहेत. शेतकऱ्यांना त्यांच्या मेहनतीचे योग्य मूल्य मिळवण्यासाठी सरकारने पुढाकार घेतला पाहिजे.
शेतकऱ्यांसाठी सध्याची परिस्थिती
आजही शेतकऱ्यांच्या पिकांच्या मूल्याची समस्या जास्त आहे. उत्पादन विकताना योग्य किमतीचा शोध आणि MSP लागू करण्याच्या मागणीने शेतकऱ्यांचा आवाज अधिक मजबूत केला आहे. पीएम किसान योजनेत सुद्धा याबाबत पुढाकार घेतला जाऊ शकतो. या योजनेच्या रकमेतील वाढ शेतकऱ्यांच्या आयुष्यात थोडा सुखाचा प्रकाश आणू शकतो.
PM Kisan Samman Nidhi
प्रधानमंत्री किसान सम्मान योजना च्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना एक अत्यंत महत्त्वाची आर्थिक मदत मिळत आहे. यामध्ये असणारी रक्कम वाढवण्याची शिफारस शेतकऱ्यांच्या जीवनात मोठा बदल घडवून आणू शकते. या रकमेची वाढ शेतकऱ्यांना अधिक सुसज्ज आणि समर्थ बनवू शकते, ज्यामुळे ते अधिक उत्पादन करू शकतात आणि त्यांचा आर्थिक स्तर सुधारू शकतात.
संसद समितीची शिफारस मंजूर होईल आणि 2025 च्या बजेटमध्ये यासंबंधी निर्णय घेण्यात येईल अशी अपेक्षा आहे. शेतकऱ्यांच्या हितासाठी सरकारने अधिक आर्थिक धोरणे राबवली पाहिजेत. यासाठी प्रधानमंत्री किसान सम्मान योजना हा एक छोटा पण प्रभावी उपाय आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे जीवन सुधारणार आहे.
PM Kisan Samman Nidhi External Links: PM Kisan Official Website
Table of Contents