Ayushman Card Eligibility: प्रधानमंत्री आयुषमान भारत योजना ही भारत सरकारद्वारे सुरु केलेली एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे, ज्याचा उद्देश गरीब व गरजू नागरिकांना आरोग्य विम्याचा लाभ देणे आहे. ही योजना सर्वसामान्यांसाठी नसून, यासाठी काही ठराविक पात्रता निकष आहेत. या लेखात आपण पाहणार आहोत की कोणते लोक या योजनेचा लाभ घेऊ शकत नाहीत आणि कोणते लोक यासाठी पात्र आहेत.
आयुषमान भारत योजना काय आहे?
भारताच्या सुमारे 150 कोटी लोकसंख्येत अनेक वर्ग, प्रकार, आर्थिक स्थिती आणि जीवनशैली असणारे लोक आहेत. काही लोक अत्यंत श्रीमंत असतात, काही दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यात व्यस्त असतात, तर काही लोकांना दिवसाची दोन वेळची जेवणं मिळणेही कठीण असते. यामुळे अनेकांना त्यांच्या आरोग्यासाठी हेल्थ इंश्योरन्स घेणे कठीण होते. अशा लोकांच्या मदतीसाठी भारत सरकारने 2018 साली प्रधानमंत्री आयुषमान भारत योजना सुरू केली.
योजनेद्वारे गरीब आणि गरजू लोकांना 5 लाख रुपयांपर्यंतचा मोफत आरोग्य विमा दिला जातो, ज्यामुळे ते गंभीर आरोग्य समस्या असताना मोठ्या आर्थिक भारातून वाचू शकतात. मात्र, या योजनेचे लाभ सर्वांसाठी उपलब्ध नाहीत. काही विशिष्ट निकषांच्या आधारावरच लाभार्थी निवडले जातात. Ayushman Card Eligibility
कोणाचा आयुषमान कार्ड बनत नाही?
सरकारच्या नियमांनुसार खालील काही लोकांना आयुषमान कार्ड मिळण्यास अपात्र मानले जाते:
- संगठित क्षेत्रात काम करणारे कर्मचारी: ज्यांनी आपल्या नोकरीत ईएसआयसी (एम्प्लॉई स्टेट इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन) सुविधा घेतली आहे, त्यांचा आयुषमान कार्ड बनत नाही. हे कर्मचारी आधीपासूनच त्यांच्या नोकरीच्या माध्यमातून आरोग्य विमा लाभ घेतात.
- पीएफ (प्रॉविडंट फंड) धारक कर्मचारी: ज्या कर्मचाऱ्यांचे पीएफ काटले जाते, त्यांनाही आयुषमान कार्डसाठी पात्रता नाही.
- सरकारी कर्मचारी: केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकारमध्ये काम करणारे सरकारी कर्मचारी या योजनेसाठी पात्र नाहीत, कारण त्यांना त्यांच्या नोकरीमुळे आधीपासूनच आरोग्य सुविधांचा लाभ मिळतो.
- इनकम टॅक्स भरणारे लोक: जे व्यक्ती दरवर्षी इनकम टॅक्स भरतात ते या योजनेसाठी पात्र नाहीत. हे निकष सरकारने निश्चित केलेले आहेत, जेणेकरून अधिक गरजू आणि गरीब लोकांना योजनेचा लाभ मिळू शकेल.
कोणाचा बनतो आयुषमान कार्ड?
ज्यांना या योजनेतून लाभ मिळत नाही त्यांची यादी पाहिल्यानंतर, आता पाहू या कोणते लोक आयुषमान कार्ड बनवण्यास पात्र आहेत. Ayushman Card Eligibility
- अशिक्षित आणि ग्रामीण लोकसंख्या: ग्रामीण भागातील गरीब कुटुंबे, ज्यांची आर्थिक स्थिती अत्यंत कमकुवत आहे, ते योजनेत पात्र ठरतात.
- अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमातीचे लोक: अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमातीतील लोक योजनेच्या पात्रतेत येतात. त्यांची आर्थिक व सामाजिक स्थिती लक्षात घेऊन त्यांना योजनेचा लाभ दिला जातो.
- दिव्यांग व्यक्ती असलेले कुटुंब: ज्यांच्या कुटुंबात दिव्यांग व्यक्ती असते, त्या कुटुंबालाही या योजनेचा लाभ घेता येतो.
- दिहाडी कामगार व अस्थायी कर्मचारी: ज्यांची उपजीविका दैनंदिन कामावर अवलंबून असते, म्हणजेच रोजंदारी कामगार व अस्थायी कर्मचारी यांना देखील या योजनेअंतर्गत समाविष्ट केले जाते.
- आदिवासी समाजातील लोक: आदिवासी समाजातील लोकांना देखील या योजनेचा लाभ दिला जातो, जेणेकरून ते त्यांच्या आरोग्यासाठी आवश्यक ते उपचार घेऊ शकतील.
आयुषमान कार्डसाठी अर्ज कसा करावा?
आयुषमान कार्ड बनवण्यासाठी इच्छुक नागरिकांना त्यांच्या जवळच्या सामान्य आरोग्य केंद्रात किंवा सरकारी रुग्णालयात जाऊन अर्ज करता येईल. त्यासाठी आपल्याकडे आवश्यक कागदपत्रे असणे गरजेचे आहे. अर्ज करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा:
- आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड: ओळख पटवण्यासाठी आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड आवश्यक आहे.
- गरजेनुसार अन्य ओळखपत्रे: ग्रामीण व शहरी गरीबांच्या बाबतीत अन्य ओळखपत्रांची आवश्यकता लागू शकते.
- अर्जाचा फॉर्म भरणे: अर्जदारांनी संबंधित आरोग्य केंद्रात जाऊन अर्ज भरावा लागतो.
आयुषमान कार्डचे फायदे
- 5 लाखांपर्यंत मोफत उपचार: लाभार्थ्यांना 5 लाख रुपयांपर्यंतच्या आरोग्य विम्याचा लाभ मिळतो, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक चिंता न करता उपचार घेता येतात.
- मेडिकल सेवांचा मोठा गट: या योजनेत अनेक खासगी आणि सरकारी रुग्णालयांचा समावेश आहे, ज्यामुळे लाभार्थ्यांना उत्तम दर्जाची आरोग्यसेवा मिळू शकते.
निष्कर्ष: Ayushman Card Eligibility
प्रधानमंत्री आयुषमान भारत योजना हा एक सामाजिक सरोकाराचा उपक्रम आहे, ज्याचा उद्देश गरीब आणि आर्थिक दृष्ट्या कमकुवत लोकांना आरोग्य विम्याचे संरक्षण देणे आहे. या योजनेद्वारे गरीब लोकांना चांगल्या दर्जाचे आरोग्यसेवा मिळू शकते. परंतु, काही लोक या योजनेसाठी पात्र नाहीत. त्यामुळे आपली पात्रता तपासूनच या योजनेचा लाभ घ्यावा.
Table of Contents