Fastag Rules: भारतीय रस्त्यांवर प्रवास करताना अनेक अडचणी, टोल नाक्यांवरील वाहतूक कोंडी, वेळेचा अपव्यय आणि टोल भरताना होणारा त्रास यांचा सामना करावा लागतो. पण आता केंद्र सरकारने Fastag संदर्भात काही महत्त्वाचे नवीन नियम आणि योजना जाहीर केल्या आहेत, ज्यामुळे प्रवास अधिक जलद, सुलभ आणि किफायतशीर होणार आहे.
या नव्या Fastag Rules निर्णयांमुळे वाहनधारकांचा प्रवास अनुभव अधिक सकारात्मक होईल. केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी याबाबत केलेल्या घोषणांनी खासगी वाहनचालकांमध्ये उत्सुकता निर्माण केली आहे. Fastag चा प्रभावी वापर आणि डिजिटल टोल संकलन प्रक्रियेच्या सुलभीकरणामुळे संपूर्ण टोल प्रणालीत मोठे सकारात्मक बदल अपेक्षित आहेत. त्यामुळे या नव्या नियमांचे फायदे, त्यांचे तपशील, आणि त्यांचा आपल्यावर कसा परिणाम होणार आहे याची माहिती प्रत्येक वाहनधारकाने काळजीपूर्वक समजून घेणे अत्यंत गरजेचे आहे.
हे Fastag Rules केवळ तात्पुरते बदल नसून, भारताच्या वाहतूक व्यवस्थेच्या डिजिटल आणि पारदर्शकतेकडे वाटचालीचे प्रतीक आहेत.
वार्षिक पास; फक्त ₹3000 मध्ये 200 ट्रिप्सची सुविधा
१५ ऑगस्ट २०२५ पासून खासगी वाहनचालकांसाठी सरकारकडून एक नवी आणि सुविधाजनक योजना सुरु करण्यात येत आहे, FASTag आधारित वार्षिक पास. या पासची किंमत केवळ ₹3000 असून, याचा कालावधी एक वर्ष किंवा २०० टोल ट्रिप्स (जे आधी पूर्ण होईल) एवढा असेल. विशेष म्हणजे, ही योजना कार, जीप, व्हॅनसारख्या नॉन-कमर्शियल म्हणजेच खासगी वापरासाठी असलेल्या वाहनांसाठी लागू असेल.
अशा वाहनधारकांसाठी जे दररोज किंवा आठवड्यातून अनेक वेळा प्रवास करतात, त्यांच्यासाठी ही योजना खर्च बचतीचा उत्तम पर्याय आहे. नियमित टोल भरण्याच्या झंझटीपासून सुटका मिळवण्यासाठी आणि प्रवासात वेळेची बचत करण्यासाठी हा वार्षिक पास फार उपयोगी ठरेल. टोल नाक्यांवरील थांबे कमी होऊन प्रवास अधिक सुलभ आणि जलद होईल.
शिवाय, Fastag प्रणालीच्या मदतीने डिजिटल व्यवहाराला चालना मिळेल आणि पारदर्शकता वाढेल. त्यामुळे विशेषतः शहरांमधून बाहेर कामासाठी प्रवास करणाऱ्या व्यावसायिक, कर्मचारी, आणि इतर प्रवाशांसाठी ही योजना फायदेशीर ठरू शकते.
वार्षिक पास खरेदी करण्याचे सोपे उपाय
हा पास खरेदी करणे अतिशय सोपे असून, ‘Highway Travel’ मोबाईल अ‍ॅप किंवा NHAI च्या अधिकृत वेबसाइटवरून याची खरेदी करता येते. पास खरेदी केल्यानंतर, तो आपल्या Fastag खात्याशी लिंक करणे गरजेचे आहे. एकदा लिंक केल्यावर टोल भरताना वेळेची बचत होते आणि कोणताही अडथळा येत नाही. मोबाईल अ‍ॅपद्वारे सहज रजिस्ट्रेशन करून ही प्रक्रिया काही मिनिटांत पूर्ण करता येते. त्यामुळे डिजिटल व्यवहार आणि सोयीस्कर प्रवासाचा अनुभव घेण्यासाठी हा पर्याय अत्यंत महत्त्वाचा आहे.
एक वाहन; एकच Fastag नियम लागू
२०२५ मध्ये लागू झालेल्या महत्त्वाच्या नियमांपैकी एक म्हणजे “One Vehicle, One Fastag” हे धोरण. यानुसार, प्रत्येक वाहनासाठी केवळ एकच Fastag वापरणे बंधनकारक आहे. जर एखाद्या वाहनावर एकाहून अधिक Fastag लावलेले आढळले, तर त्यावर दंड आकारला जाईल. या धोरणाचा उद्देश म्हणजे टोल व्यवहारात पारदर्शकता ठेवणे आणि टोल संकलन अधिक कार्यक्षम बनवणे. त्यामुळे Fastag वापरताना केवळ एका खात्याशी ते जोडलेले असल्याची खात्री करा.
KYC आता बंधनकारक
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या सूचनेनुसार Fastag साठी KYC (Know Your Customer) प्रक्रिया आता बंधनकारक करण्यात आली आहे. जर Fastag चे KYC अपडेट केले नसेल, तर संबंधित Fastag निष्क्रिय केला जाऊ शकतो. त्यामुळे वाहनधारकांनी आपले KYC वेळेवर ऑनलाईन किंवा जवळच्या बँकेमध्ये जाऊन पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
ही Fastag Rules प्रक्रिया करताना आधार कार्ड, पॅन कार्ड किंवा इतर वैध ओळखपत्राची आवश्यकता भासते. त्यामुळे Fastag सेवा सुरू ठेवण्यासाठी KYC अपडेट करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
खात्यात कमी शिल्लक असल्यास होईल दुहेरी टोल शुल्क
१७ फेब्रुवारी २०२५ पासून लागू होणाऱ्या नव्या नियमांनुसार, जर Fastag खात्यात आवश्यक शिल्लक उपलब्ध नसेल, तर वाहनधारकास टोल प्लाझावर दुहेरी रक्कम भरावी लागेल. या निर्णयाचा उद्देश फसवणुकीपासून बचाव करणे आणि टोल भरण्याची प्रक्रिया सुलभ करणे हा आहे. त्यामुळे प्रत्येक वाहनधारकाने आपल्या Fastag खात्यात पुरेशी रक्कम ठेवावी, जेणेकरून प्रवासाच्या वेळी अडथळा येणार नाही. तसेच वेळोवेळी Fastag खात्यातील बॅलन्स तपासणे देखील आवश्यक आहे.
Fastag Rules
FASTag नियम २०२५ हे प्रवाशांसाठी अधिक सोयीस्कर, पारदर्शक आणि आधुनिक बनवले गेले आहेत. वार्षिक पास ₹3000 मध्ये मिळणं, KYC ची सक्ती, एक वाहन-एक Fastag यांसारखे नियम टोल प्रणाली अधिक मजबूत आणि सुरक्षित बनवत आहेत.
या बदलांमुळे प्रवाशांचा वेळ, पैसे आणि मानसिक त्रास वाचणार असून, देशभर प्रवास अधिक सुकर व किफायतशीर होणार आहे. डिजिटायझेशनचा सकारात्मक उपयोग करून भारताची वाहतूक व्यवस्था अधिक प्रगत बनण्याच्या दिशेने ही महत्त्वपूर्ण पावले उचलली गेली आहेत.
Fastag Rules link: https://fastag.nhai.gov.in/
Table of Contents