How to lock Aadhaar card: आधार कार्ड हा भारतातील प्रत्येक नागरिकासाठी अत्यंत महत्त्वाचा ओळखीचा दस्तऐवज आहे. त्याचा उपयोग सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी तसेच आर्थिक व्यवहारांमध्ये ओळख पुरवण्यासाठी केला जातो. परंतु आधार कार्ड हरवले किंवा चोरीला गेले तर त्याचा अनधिकृत वापर होण्याची शक्यता वाढते. या परिस्थितीत आपल्या आधारची सुरक्षितता सुनिश्चित करणे अनिवार्य ठरते. UIDAI (युनिक आयडेंटिफिकेशन ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया) ने दिलेल्या “लॉक आणि अनलॉक” फीचरच्या मदतीने आपण आपला आधार क्रमांक सुरक्षित ठेवू शकतो.
आधार क्रमांक लॉक केल्यावर कोणताही गैरवापर होणार नाही, कारण आधार क्रमांकाच्या पडताळणीसाठी (जसे की बायोमेट्रिक, डेमोग्राफिक किंवा OTP) कोणतीही प्रक्रिया कार्यरत राहणार नाही. ही सुविधा सहजपणे आपल्या नोंदणीकृत मोबाइलद्वारे किंवा UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे.
आधार कार्ड लॉक करण्यासाठी आवश्यक गोष्टी
आधार कार्ड लॉक करण्यासाठी आपल्याला UIDAI द्वारे प्रदान केलेला “व्हर्च्युअल आयडी” (VID) आवश्यक आहे. हा VID म्हणजे 16-अंकी तात्पुरता क्रमांक असून आधार क्रमांकाच्या जागी याचा उपयोग केला जातो. VID मिळवण्याच्या दोन सोप्या पद्धती आहेत: How to lock Aadhaar card
- UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटद्वारे: UIDAI वेबसाइट वर “Generate Virtual ID” पर्यायावर क्लिक करून आपला VID तयार करू शकता.
- SMS च्या मदतीने: आपल्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावरून 1947 या क्रमांकावर GVID [UID च्या शेवटच्या 4 किंवा 8 अंक] असा मेसेज पाठवा. उदाहरण: GVID 1234. काही क्षणांत आपल्याला VID मिळेल.
VID एकदा मिळाल्यानंतर, UIDAI च्या वेबसाइटवर किंवा mAadhaar ॲपवर जाऊन आपला आधार क्रमांक लॉक करता येईल.
आधार कार्ड कसे लॉक करावे?
VID मिळाल्यानंतर आधार लॉक करण्याची प्रक्रिया खूप सोपी आहे. UIDAI च्या वेबसाइटवर “Lock/Unlock Aadhaar” फीचर निवडा.
- आपला VID टाका आणि आवश्यक माहिती भरा.
- सूचनांचे पालन करून आपला आधार क्रमांक लॉक करा. आधार लॉक झाल्यानंतर, कोणत्याही प्रकारच्या पडताळणीसाठी (बायोमेट्रिक, डेमोग्राफिक किंवा OTP) आधार क्रमांकाचा वापर होणार नाही.
आधार कार्ड कसे अनलॉक करावे?
आधार कार्ड अनलॉक करण्यासाठीही VID ची गरज आहे. जर आपला VID विसरलात, तर तो पुन्हा मिळवण्याची सोय UIDAI ने केली आहे.
- SMS च्या मदतीने VID परत मिळवा:
1947 या क्रमांकावर RVID [UID च्या शेवटच्या 4 किंवा 8 अंक] असा मेसेज पाठवा. उदाहरण: RVID 1234. काही वेळात आपल्याला VID परत मिळेल.
VID मिळाल्यानंतर, UIDAI च्या वेबसाइटवर “Unlock Aadhaar” पर्याय निवडा किंवा mAadhaar ॲपचा वापर करा. आवश्यक तपशील भरा आणि आधार क्रमांक अनलॉक करा. अनलॉक झाल्यावर, आधार क्रमांक पुन्हा पडताळणीसाठी वापरता येतो.
VID च्या मदतीने सुरक्षितता कशी सुनिश्चित करता येईल?
VID हा आधार क्रमांकाच्या जागी वापरला जाणारा पर्याय आहे, जो आधार क्रमांकाच्या गोपनीयतेसाठी उपयुक्त ठरतो. VID वापरण्याचे काही महत्त्वाचे फायदे: How to lock Aadhaar card
- गैरवापर टाळा: VID च्या वापरामुळे आधार क्रमांकाचा कोणत्याही अनधिकृत पडताळणीसाठी उपयोग होणार नाही.
- डेटा सुरक्षितता: आधार क्रमांकाची गोपनीयता टिकवण्यासाठी VID उपयुक्त आहे.
- लॉक आणि अनलॉक सोपे: VID च्या मदतीने आधार क्रमांक सहजपणे लॉक आणि अनलॉक करता येतो.
आधार सुरक्षित ठेवण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय
UIDAI च्या “लॉक आणि अनलॉक” फीचरचा योग्य वापर केल्यास आपल्या आधार कार्डाची सुरक्षितता सुनिश्चित करता येते. या सुविधेचा वापर करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा: How to lock Aadhaar card
- आपल्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर नेहमी प्रवेश असावा.
- वेळोवेळी नवीन VID जनरेट करणे फायदेशीर ठरते.
- UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइट किंवा mAadhaar ॲपचा वापर करा.
आधार लॉक/अनलॉक फीचर वापरण्याचे फायदे
- सुरक्षा: आधार क्रमांक सुरक्षित ठेवण्यासाठी UIDAI ची ही सुविधा अत्यंत प्रभावी आहे.
- फसवणूक रोखणे: आधार क्रमांकाचा चुकीच्या पद्धतीने वापर होण्याचा धोका कमी होतो.
- सोपे इंटरफेस: UIDAI च्या वेबसाइट आणि mAadhaar ॲपवर अत्यंत सोप्या पद्धतीने ही प्रक्रिया करता येते.
निष्कर्ष: How to lock Aadhaar card
आधार कार्ड हा आपल्या ओळखीचा महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. UIDAI च्या “लॉक आणि अनलॉक” फीचरचा वापर करून आपण आपल्या आधार क्रमांकाची गोपनीयता आणि सुरक्षितता राखू शकतो. VID च्या मदतीने अनधिकृत प्रवेश थांबवता येतो, ज्यामुळे आधारशी संबंधित फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होते. या सुविधेचा योग्य वापर केल्यास आपल्या महत्त्वाच्या डेटाची सुरक्षा सुनिश्चित होईल.
External Links: UIDAI अधिकृत वेबसाइट mAadhaar ॲप डाउनलोड करा
Table of Contents