महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांची परिस्थिती आणि कर्जाचा बोजा
Maharashtra Farmer Loan Waiver: महाराष्ट्रातील शेतकरी अनेक संकटांचा सामना करत शेती करत असतात. दुष्काळ, अवकाळी पाऊस, अतिवृष्टी, वादळं आणि गारपीट यांसारख्या नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. त्यामुळे अनेक शेतकरी आर्थिक अडचणीत सापडतात. अशावेळी, पीक कर्ज फेडण्यास त्यांना अडचण येते आणि त्यांच्यावर कर्जाचा मोठा बोजा चढतो. महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांवर सध्या सुमारे ३१,००० कोटी रुपये कर्ज असल्याची माहिती समोर आली आहे. त्यामुळे, शेतकरी संघटना आणि विरोधी पक्ष सरकारकडे वारंवार कर्जमाफीची मागणी करत आहेत.
महाराष्ट्र अर्थसंकल्प २०२५ आणि कर्जमाफीची शक्यता
महाराष्ट्र राज्याचे अर्थसंकल्पीय अधिवेशन ३ मार्च ते २६ मार्च २०२५ या कालावधीत होणार आहे. राज्याचा अर्थसंकल्प १० मार्च २०२५ रोजी अर्थमंत्री अजित पवार सादर करणार आहेत. या अर्थसंकल्पात शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल का? कर्जमाफीची घोषणा केली जाईल का? याबाबत उत्सुकता आहे. मागील काही वर्षांपासून कर्जमाफीची मागणी सातत्याने केली जात आहे, परंतु सध्याच्या परिस्थितीत राज्य सरकारकडे पुरेसा निधी नाही, असे सांगितले जात आहे.
उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांची भूमिका – कर्जमाफी होणार का?
शेतकऱ्यांना कर्जमाफी मिळेल का? याबद्दल उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी काही दिवसांपूर्वी भाष्य केले होते. त्यांनी स्पष्ट केले की, “अंथरूण पाहून पाय पसरायचे असतात”, म्हणजेच आर्थिक परिस्थिती चांगली नसल्यास मोठे आर्थिक निर्णय घेता येत नाहीत. त्यांनी असेही सांगितले की, सध्या सरकार कर्जमाफीबाबत कोणताही विचार करत नाही. त्यामुळे यंदाच्या अर्थसंकल्पातही कर्जमाफी जाहीर होईल, अशी शक्यता फारशी दिसत नाही. Maharashtra Farmer Loan Waiver
शेतकरी सन्मान निधी योजनेत वाढ होणार?
महायुती सरकारने आपल्या वचननाम्यात शेतकरी सन्मान निधी योजना ₹१२,००० वरून ₹१५,००० करण्याचे आश्वासन दिले होते. २४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी झालेल्या एका कार्यक्रमात मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी या योजनेच्या हप्त्यात वाढ केली जाणार असल्याचे स्पष्ट केले. मात्र, ही वाढ केव्हा लागू होणार? याबाबत कोणतीही निश्चित तारीख जाहीर करण्यात आलेली नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये संभ्रमाची स्थिती आहे.
राज्य सरकारला थेट कर्जमाफी जाहीर करण्यास का अडचण येत आहे?
मागील काही महिन्यांत राज्य सरकारने “लाडकी बहीण” यासारख्या नव्या योजनांची घोषणा केली. त्यामुळे राज्याच्या तिजोरीवर मोठा आर्थिक भार पडला आहे. शेतकऱ्यांच्या कर्जमाफीसाठी प्रचंड मोठा निधी लागतो, आणि सध्याच्या परिस्थितीत राज्य सरकारकडे एवढा निधी नाही, असे कृषी मंत्री माणिकराव कोकाटे यांनी स्पष्ट केले आहे. ते म्हणाले की, “राज्याच्या उत्पन्नात वाढ झाल्यासच कर्जमाफीचा विचार करता येईल.” त्यामुळे लवकरच कर्जमाफी होईल, अशी अपेक्षा ठेवणे कठीण आहे. Maharashtra Farmer Loan Waiver
सरकार कर्जमाफीऐवजी कोणते पर्याय निवडू शकते?
काही जाणकारांच्या मते, सरकार थेट कर्जमाफी जाहीर करण्याऐवजी शेतकऱ्यांना व्याज सवलतीचा लाभ देऊ शकते. याशिवाय, कर्ज पुनर्गठन योजना, पीक विमा योजना आणि अनुदान योजना वाढवून शेतकऱ्यांना मदत केली जाऊ शकते. निवडणूक जवळ आल्याने सरकार काही मोठे निर्णय घेईल का, याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
Maharashtra Farmer Loan Waiver
सध्याच्या परिस्थितीत राज्य सरकार थेट कर्जमाफी देण्याच्या तयारीत नाही. मात्र, शेतकरी सन्मान निधीमध्ये वाढ करण्याचा सरकारचा विचार आहे. शेतकऱ्यांसाठी कर्जमाफीपेक्षा व्याज माफी, कर्ज पुनर्गठन आणि अनुदान योजना अधिक फायदेशीर ठरू शकतात. अर्थसंकल्प २०२५ मध्ये सरकार शेतकऱ्यांसाठी कोणते निर्णय घेणार, हे १० मार्चला स्पष्ट होईल.
Table of Contents