Retirement Planning in Marathi: सेवानिवृत्ती ही प्रत्येकाच्या आयुष्यात येणारी एक अपरिहार्य आणि महत्त्वाची गोष्ट आहे. यासाठी योग्य वेळी आणि योग्य पद्धतीने नियोजन करणे अत्यंत आवश्यक ठरते. आज सरकारतर्फे चालवल्या जाणाऱ्या NPS (National Pension System), APY (Atal Pension Yojana) आणि PPF (Public Provident Fund) या तीन योजना मध्यमवर्गीय आणि सामान्य नागरिकांसाठी विशेष वरदान ठरत आहेत.
या योजना सुरक्षित असून दीर्घकालीन फायद्याच्या दृष्टीने अतिशय प्रभावी आहेत. विशेष म्हणजे, तुम्ही वयाच्या 25 ते 35 वर्षांच्या दरम्यान असाल आणि दरमहा फक्त ₹500 गुंतवू शकत असाल, तरीही तुम्ही या योजनांच्या माध्यमातून निवृत्तीनंतरच्या आर्थिक भविष्याची पायाभरणी करू शकता. आज Retirement Planning ही केवळ श्रीमंत लोकांची गरज न राहता, सामान्य नागरिकांसाठीही सहज शक्य आणि अत्यंत उपयुक्त ठरत आहे.
NPS योजना: दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी सर्वोत्तम पर्याय
NPS (National Pension System) ही केंद्र सरकारच्या PFRDA (Pension Fund Regulatory and Development Authority) अंतर्गत चालवली जाणारी योजना आहे. यामध्ये सहभागी होण्यासाठी वय 18 ते 70 वर्षांदरम्यान असणे आवश्यक आहे. गुंतवणूक किमान ₹500 प्रति महिना किंवा ₹1,000 वार्षिक असावी लागते.

NPS मध्ये दोन प्रकार असतात; Tier-I (मुख्य निवृत्ती योजना) आणि Tier-II (स्वेच्छेची बचत योजना). सध्या NPS वर सरासरी 8% ते 10% वार्षिक रिटर्न मिळत आहेत. 60 वर्षांनंतर जमा निधीचा 60% भाग एकरकमी मिळतो आणि उर्वरित 40% मध्ये पेन्शन सुरू होते. NPS Income Tax Act अंतर्गत सेक्शन 80CCD(1), 80CCD(1B) आणि 80CCD(2) अंतर्गत करसवलती देते. Retirement Planning in Marathi
अटल पेन्शन योजना: गरजू आणि असंघटित कामगारांसाठी पेन्शन
Atal Pension Yojana (APY) ही प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वात 2015 पासून सुरू करण्यात आलेली योजना आहे. ही योजना विशेषतः असंघटित क्षेत्रातील कामगार, शेतकरी, घरगडी, ड्रायव्हर, कामगार यांच्यासाठी डिझाइन करण्यात आली आहे. यामध्ये ₹1,000 ते ₹5,000 दरम्यान हमी पेन्शन निवडता येते, जी 60 वर्षांनंतर सुरू होते. जर तुम्ही 18 वयापासून सुरूवात केली, तर मासिक फक्त ₹42 पासून गुंतवणूक सुरू होते.
या योजनेत सरकार काही अटींअंतर्गत योगदानाचा 50% किंवा ₹1,000 पर्यंतचा हिस्सा पाच वर्षांसाठी भरते. यामध्ये रजिस्ट्रेशनसाठी बँक खाते, आधार कार्ड आणि मोबाईल नंबर असणे आवश्यक आहे. सध्या 5 कोटींपेक्षा जास्त लोकांनी APY यामध्ये नोंदणी केली आहे. Retirement Planning in Marathi
PPF योजना: सुरक्षित आणि करमुक्त गुंतवणूक पर्याय
PPF (Public Provident Fund) ही भारत सरकारने 1968 पासून चालवलेली दीर्घकालीन बचत योजना आहे. यामध्ये गुंतवणूकदार किमान ₹500 आणि कमाल ₹1.5 लाख वार्षिक गुंतवू शकतो. सध्याचा व्याजदर 7.1% वार्षिक असून, तो प्रत्येक तिमाहीत सरकारकडून पुनरावलोकन केला जातो. पीपीएफ खात्यात गुंतवलेली रक्कम 15 वर्षांसाठी लॉक असते, मात्र 7 वर्षांनंतर काढण्याची सुविधा काही अटींवर उपलब्ध आहे. Retirement Planning in Marathi
ही योजना पूर्णपणे EEE (Exempt-Exempt-Exempt) श्रेणीत येते, म्हणजे गुंतवणूक, व्याज आणि परतावा तिन्ही टप्प्यांवर करमुक्त असतो. PPF ही योजना त्या गुंतवणूकदारांसाठी सर्वोत्तम आहे जे zero-risk investment शोधत आहेत आणि दीर्घकालीन स्थिर रिटर्न हवे आहेत.

तुमच्या वय आणि उत्पन्नानुसार योग्य योजना निवडा
जर तुमचं वय 30 वर्षांपेक्षा कमी असेल आणि तुम्ही थोडं जास्तीचं योगदान करू शकत असाल, तर NPS + PPF चं संयोजन तुम्हाला मोठा रिटर्न देईल. दोन्ही योजनांनी करसवलतीही मिळतील. पण जर तुमचं उत्पन्न कमी असेल किंवा असंघटित क्षेत्रात काम करत असाल, तर Atal Pension Yojana ही अधिक फायदेशीर ठरेल, कारण ती हमी मासिक पेन्शन देणारी योजना आहे. सर्व योजना लवकर सुरू केल्यास तुम्हाला compounding benefit मिळतो आणि भविष्यातील निवृत्तीची चिंता दूर होते.
Retirement Planning in Marathi
आजच्या महागाईच्या काळात निवृत्तीनंतरचा खर्च भागवणं ही मोठी जबाबदारी ठरते. पण जर तुम्ही आजपासूनच फक्त ₹500 प्रति महिना NPS, APY किंवा PPF मध्ये गुंतवणूक केली, तर तुम्ही तुमच्या निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी मजबूत आर्थिक आधार तयार करू शकता.
या सरकारी योजना फक्त सुरक्षितच नाहीत तर त्यात कर सवलती, हमी पेन्शन आणि स्थिर व्याजदराचे फायदे देखील मिळतात. Retirement Planning ही एक गरज आहे आणि ती वेळेवर सुरू केली, तर भविष्यातील financial freedom after retirement सहज मिळू शकते.
Retirement Planning in Marathi link: https://www.nsiindia.gov.in
Table of Contents