Gauri Pujan 2025: गणेशोत्सव हा आनंदाचा, भक्तीचा आणि कुटुंब एकत्र येण्याचा सण मानला जातो. गणपती बसल्यानंतर लगेचच आपल्या घरी गौरी येतात. या गौराई म्हणजे भगवान श्रीगणेशाची माता देवी पार्वती, ज्या माहेरवाशीण म्हणून आपल्या घरी येतात. त्यामुळे गौरी आगमन हा एक अत्यंत मंगल प्रसंग मानला जातो.
गौराईचे स्वागत थाटामाटात केले जाते कारण देवीचे आगमन हे समृद्धी, शांती आणि सौख्य घेऊन येणारे असते. परंपरेनुसार, गौरी आगमन नेहमीच शुभ मुहूर्तावर केले जाते. त्यामुळे अनेक भक्तांना प्रश्न पडतो की यावर्षी गौरी आगमनाची योग्य वेळ आणि पद्धत काय आहे. चला तर मग सविस्तर जाणून घेऊया गौरी आगमन, पूजा आणि विसर्जनाची पद्धत.
गौरी आगमनाचे महत्व आणि परंपरा
गणपती बाप्पाचे स्वागत झाल्यानंतर गौराईचे आगमन केले जाते. भाद्रपद शुद्ध सप्तमीला अनुराधा नक्षत्रावर गौरींचे आवाहन केले जाते. असे मानले जाते की देवी गौरी आपल्या बहिणीसोबत येते, त्यामुळे काही घरांत दोन गौराई असतात तर काही घरांत एकच गौराई ठेवली जाते.
प्रत्येक घरातील परंपरेनुसार पूजा वेगवेगळ्या प्रकारे केली जाते. गौराई तीन दिवसांची माहेरवाशीण पाहुणी मानली जाते आणि या तीन दिवसांत तिचा साजशृंगार, पूजा, नैवेद्य आणि उत्सव हा घरातील वातावरणाला मंगलमय करून टाकतो. गौराई आल्यावर घरभर आनंद, उत्साह आणि प्रसन्नता निर्माण होते.
गौरी आगमनाचा शुभ मुहूर्त
गौराईचे आगमन हे नेहमीच शुभ मुहूर्तावर करणे आवश्यक मानले जाते. पहिल्या दिवशी गौरी आवाहन, दुसऱ्या दिवशी गौरी पूजन आणि तिसऱ्या दिवशी गौरी विसर्जन असे तीन दिवस हा उत्सव साजरा होतो. यावर्षी गौराई ३१ ऑगस्ट, रविवार रोजी घरी येणार आहेत. गौरी पूजन १ सप्टेंबर सोमवार रोजी असेल, तर गौराई विसर्जन २ सप्टेंबर मंगळवारी होईल.
- गौरी आवाहन : रविवार, ३१ ऑगस्ट – संध्याकाळी ५:२५ पर्यंत
- गौरी पूजन : सोमवार, १ सप्टेंबर – सकाळी ५:५९ ते संध्याकाळी ६:४३ पर्यंत
- गौरी विसर्जन : मंगळवार, २ सप्टेंबर – रात्री ९:५० पर्यंत
गौराईचा हा उत्सव तीन दिवस मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो: Gauri Pujan 2025
गौरी आवाहन पहिला दिवस (31st August 2025): पहिल्या दिवशी म्हणजेच गौरी आवाहनाच्या दिवशी, देवी गौरीची मूर्ती घरात प्रतिष्ठित केली जाते. भगवान शिव, देवी पार्वती आणि गणेश यांना नैवेद्य दाखवून पूजा केली जाते. घरातील स्त्रिया गौराईच्या स्वागतासाठी खास पक्वान्ने तयार करतात.
गौरी आवाहन दुसरा दिवस (1st September 2025): दुसऱ्या दिवशी गौरी पूजन मोठ्या विधीवत पद्धतीने केले जाते. अनेक ठिकाणी या दिवशी सत्यनारायणाची पूजा देखील केली जाते. या वेळी पुजारी बोलावून संपूर्ण विधी योग्य रीतीने पार पाडणे शुभ मानले जाते.
गौरी आवाहन तिसरा दिवस (2nd September 2025): तिसऱ्या दिवशी गौराईला जलात विसर्जित करून तिला भावपूर्ण निरोप दिला जातो. विसर्जनाच्या वेळी आरती, मंगलगान, आणि मंत्रोच्चार केले जातात. त्यानंतर कुटुंबीय प्रसाद वितरण करतात आणि दानधर्म करणे शुभ मानले जाते.
गौरी आगमनाचे साहित्य तयारी
गौरीचे स्वागत करताना पारंपरिक पद्धतीने साहित्याची तयारी केली जाते. परातीत गहू भरून त्यावर गणपतीची मूर्ती किंवा सुपारी ठेवली जाते. गौरीच्या डोक्यावर ब्लाऊजपीस ठेवून तिचा साजशृंगार केला जातो. त्याचबरोबर पानांचे विडे, बांगड्या, मंगळसूत्र, शृंगारसामग्री, हळद, कुंकू यांची तयारी केली जाते.
पूजेसाठी लागणाऱ्या वस्तू वेळेत आणि पूर्ण तयारीने असणे आवश्यक आहे कारण देवीचे स्वागत हे मंगलकारी मानले जाते. अशा तयारीमुळे देवीला योग्य सन्मान मिळतो आणि घरातही उत्सवाचे वातावरण खुलते.
गौरी पूजनाची पद्धत
गौरी पूजन नेहमीच तुळशीपाशी पाटावर ठेवून केले जाते. पाटाभोवती सुंदर रांगोळी काढली जाते आणि आरतीचे ताट तयार ठेवले जाते. घरातील सुवासिनी स्त्रिया एकत्र येऊन गौराईची पूजा करतात. पाच सुवासिनींना विशेषतः बोलावले जाते आणि त्यांच्याकडून हळद-कुंकू वाहून औक्षण केले जाते.
पूजेच्या वेळी गौराईला दूध-साखरेचा नैवेद्य दाखवला जातो तसेच तुळशीचे पूजन करणेही आवश्यक असते. अशा प्रकारे गौराईचे पूजन केले असता देवी प्रसन्न होते आणि घरात सुख-समृद्धीचा वास होतो, असे मानले जाते.
गौरी पूजन हा अत्यंत मंगल आणि श्रद्धेचा सोहळा मानला जातो. या दिवशी देवी पार्वतीची मूर्ती किंवा प्रतिमा भगवान शिवाच्या डाव्या बाजूस स्थापित करावी. पूजन सुरू करण्यापूर्वी स्नान करून पवित्र व्हावे व ध्यान धारण करावे. Gauri Pujan 2025
- प्रथम माता पार्वतीचे आवाहन करून तिला आपल्या घरी स्थान द्यावे.
- देवीला पाण्याने स्नान करावे, त्यानंतर पंचामृताने अभिषेक करून पुन्हा शुद्ध पाण्याने स्नान द्यावे.
- देवीला नवे वस्त्र अर्पण करावे, अलंकार परिधान करावे, पुष्पहार अर्पण करावा, सुगंध (अत्तर), तिलक, धूप, दीप दाखवावे.
- त्यानंतर फुलं आणि अक्षत अर्पण करावेत.
- घृतदीप किंवा तेलाचा दिवा प्रज्वलित करून आरती करावी. आरतीनंतर देवीची प्रदक्षिणा घ्यावी.
- त्यानंतर नैवेद्य अर्पण करून मंत्रजप करावा.
Gauri Pujan 2025 पूजेदरम्यान “ॐ गौर्यै नमः” किंवा “ॐ पार्वत्यै नमः” या मंत्रांचा जप करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.
गौरी घरात घेण्याची पद्धत
गौरी घरात आणताना घराच्या दारात रांगोळी काढून लक्ष्मीच्या पावल्या उमटवल्या जातात. तुळशीपाशी देखील रांगोळी काढून त्यातून गौरी आत आणली जाते. सुवासिनी स्त्रीने ताटात कुंकवाचे पाणी घेऊन तुळशीपासून ते गौरी बसवायच्या जागेपर्यंत हात उमटवले जातात.
उंबऱ्यावर धान्याचे माप ठेवले जाते आणि गौरी हातात घेतलेल्या स्त्रीने ते ओलांडून घरात प्रवेश करावा लागतो. यावेळी घरातील स्त्रिया मंगल संवाद साधत गौरीला घरात घेतात. ही परंपरा केवळ धार्मिक नाही तर घरातील एकोपा आणि आनंद व्यक्त करणारी असते.
गौरी घरात घेताना काय म्हटले जाते?
गौरीचे आगमन होत असताना घरातील स्त्रिया मंगल वाक्ये उच्चारतात. एक स्त्री विचारते – “गौरी आल्या कशाच्या पावली?” त्यावर दुसरी उत्तर देते – “धनधान्याच्या पावली.” पुन्हा विचारले जाते – “गौरी आल्या कशाच्या पावली?” उत्तर येते – “संपत्ती-सुखसमृद्धीच्या पावली.”
अशा प्रकारे हळदीकुंकवाच्या पावली, सौभाग्याच्या पावली, सोन्याचांदीच्या पावली, पाऊस-पाणी व मुलाबाळांच्या पावली असे अनेक मंगल उच्चार केले जातात. या शब्दांमुळे देवीचे आगमन अधिक मंगलमय होते आणि घरात भरभराट व आनंदाची वर्षाव होते असे मानले जाते.
गौरी घरात घेतल्यावर नैवेद्य
गौराईला घरात आणल्यानंतर तिचा सुंदर शृंगार केला जातो. संध्याकाळी गौराईची आरती करून नैवेद्य दाखवला जातो. परंपरेनुसार, पहिल्या दिवशी गौराईला भाजी-भाकरीचा नैवेद्य दाखवला जातो. विशेष म्हणजे शेपूच्या भाजीचा यामध्ये मान असतो असे मानले जाते.
मात्र जर शेपू उपलब्ध नसेल तर कोणतीही पालेभाजी आणि भाकरीचा नैवेद्य देवीला अर्पण करता येतो. पुढील दिवशी पंचपक्वान्नांचा नैवेद्य दाखवला जातो. अशा भक्तिभावाने केलेल्या नैवेद्यामुळे देवी प्रसन्न होते आणि घरात समृद्धीचा आशीर्वाद देते.
जेष्ठा गौरी विसर्जन
- तारीख: मंगळवार, 2 सप्टेंबर 2025
- शुभ मुहूर्त: सकाळी 05:39 ते संध्याकाळी 06:16 (12 तास 37 मिनिटे)
- विशेष मुहूर्त:
- ब्रह्म मुहूर्त – 04:08 AM ते 04:53 AM
- अभिजित मुहूर्त – 11:32 AM ते 12:23 PM
- विजय मुहूर्त – 02:04 PM ते 02:54 PM
- गोधूळि मुहूर्त – 06:16 PM ते 06:39 PM
Gauri Pujan 2025 गौरी विसर्जन मंत्र: ॐ गौर्यै नमः। सर्वमंगल मांगल्ये शिवे सर्वार्थ साधिके। शरण्ये त्र्यंबके गौरी नारायणि नमोऽस्तुते॥
विसर्जनाच्या वेळी देवीला प्रथम श्रृंगार, नैवेद्य, फल आणि पुष्प अर्पण करून तिची मनापासून पूजा केली जाते. त्यानंतर आरती करून संपूर्ण कुटुंबकडून एकत्र येऊन देवीला सादर निरोप दिला जातो. मूर्तीचे विसर्जन करताना नेहमी स्वच्छ व पवित्र नदी, तलाव किंवा घरातील कलशातील जलाचा वापर केला जातो. मंत्रोच्चारांमध्ये देवीचे विसर्जन केल्यानंतर प्रसादाचे वाटप केले जाते आणि शेवटी गरजू लोकांना दान देऊन या विधीची मंगल समाप्ती केली जाते.
Gauri Pujan 2025
गणेशोत्सव हा उत्साह, आनंद आणि भक्तीचा सण आहे. या सणात गौराईचे आगमन विशेष महत्त्वाचे मानले जाते. देवी पार्वतीचे रूप असलेल्या गौराईचे घरात आगमन म्हणजेच सुख, शांती, समृद्धी आणि सौख्याचे प्रतीक होय. परंपरेनुसार गौराईचे स्वागत थाटामाटात केले जाते, शुभ मुहूर्तावर पूजन करून तिला नैवेद्य दाखवला जातो आणि स्त्रिया एकत्र येऊन हळदीकुंकवाचा सोहळा साजरा करतात.
गौरी पूजनामुळे घरातील वातावरण अधिक मंगलमय होते तसेच कुटुंबात सौहार्द, एकोप्याची भावना आणि आनंद वाढतो. या तीन दिवसांच्या सोहळ्यामुळे केवळ घरातच नव्हे तर समाजातही उत्साहाचे वातावरण निर्माण होते. म्हणूनच, या वर्षीच्या गौरी पूजनाचा उत्सव भक्तिभावाने, परंपरेप्रमाणे आणि योग्य विधीने साजरा करून देवीच्या आशीर्वादाने आपल्या जीवनात सुख-समृद्धी नांदो हीच प्रार्थना.
Table of Contents