Free ST Pravas: महाराष्ट्र राज्य सरकारच्या परिवहन महामंडळाने (MSRTC) महाराष्ट्र्रातील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी असणाऱ्या, एसटी बस प्रवास सवलतीमध्ये मोठा आणि महत्त्वाचा बदल केला आहे. या नव्या निर्णयामुळे राज्यातील हजारो ज्येष्ठ नागरिकांना अधिक सुलभ आणि पारदर्शक पद्धतीने प्रवास करता येणार आहे. या लेखात आपण संपूर्ण बदलांची माहिती सोप्या मराठी भाषेत आणि सविस्तरपणे समजून घेणार आहोत. त्यासाठी हा लेख संपूर्ण वाचा आणि इतरांना शेअर करा.
स्मार्टकार्ड आधारित सवलतीचा प्रवास
मागील काही वर्षांपासून राज्य सरकारने 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या नागरिकांना एसटी बस प्रवासात विशेष सवलत देण्याची योजना सुरू केली होती. ही योजना लागू करताना ज्येष्ठ नागरिकांना महामंडळाकडून “एसटी स्मार्टकार्ड” नावाचे ओळखपत्र देण्यात येत असे. हे कार्ड प्रवासादरम्यान दाखवून त्यांना ठराविक टक्केवारीने तिकीट दरात सवलत मिळत असे.
या स्मार्टकार्ड सिस्टीममुळे तांत्रिक प्रक्रिया अधिक नियमित आणि नियंत्रित करता येत होती. मात्र, गेल्या 8 ते 9 महिन्यांपासून ही स्मार्ट कार्ड सिस्टीम थांबवण्यात आली आहे. नागरिकांना नवीन कार्ड देणे किंवा जुनी कार्डे नूतनीकरण करणे काही काळासाठी बंद झाले आहे, ज्यामुळे ज्येष्ठ नागरिकांना अडचणी निर्माण झाल्या आहेत.
नव्या सवलत अटी काय आहेत?
सण 2025 पासून MSRTC ने ज्येष्ठ नागरिकांना दिल्या जाणाऱ्या सवलतीसाठी एक नवीन आणि तांत्रिकदृष्ट्या सुलभ असा निर्णय घेतला आहे. आता या सवलतीचा लाभ घेण्यासाठी जेष्ठ नागरिकांना त्यांच्या प्रवासासोबत आधारकार्ड वापरणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. कारण आधारकार्ड हे सरकारी मान्यताप्राप्त, डिजिटल ओळखपत्रच आहे ज्यावर त्यांचे वय स्पष्ट दिलेले असते.
नवीन नियम खालीलप्रमाणे
| वयोगट | सवलत प्रकार | आवश्यक कागदपत्र |
| 65 ते 75 वर्षे | 50% तिकीट सवलत | आधारकार्ड (वय स्पष्ट असणे आवश्यक) |
| 75 वर्षांपेक्षा अधिक | 100% मोफत प्रवास | आधारकार्ड (वय स्पष्ट असणे आवश्यक) |
प्रवास करणाऱ्या नागरिकाचे वय जर, आधारकार्डवर 75 वर्षांपेक्षा जास्त असेल, तर त्याला एसटीच्या तिकिटाचे कोणतेही पैसे द्यावे लागणार नाहीत. दुसरीकडे, 65 ते 75 वर्षांदरम्यान वय असलेल्या नागरिकांना अर्ध्या तिकीटदरात प्रवास करता येईल.
स्मार्टकार्ड प्रणाली पुन्हा कधी सुरू होईल?
राज्य परिवहन विभागाने स्पष्टपणे सांगितले आहे की सध्या केवळ आधारकार्डाचा पर्याय म्हणूनच वापर करण्यात आलेला आहे. परंतु येणाऱ्या काळात नवीन स्मार्टकार्ड नोंदणी आणि नूतनीकरण प्रक्रिया पुन्हा सुरू करण्यात येणार आहे. ज्या क्षणी ही प्रक्रिया पुन्हा सुरू होईल, त्यानंतर ज्येष्ठ नागरिकांना पुन्हा एकदा स्मार्टकार्डद्वारे सवलत दिली जाईल. आधारकार्डाचा वापर तेव्हापर्यंतच करण्यात येणार आहे, म्हणजेच ही तात्पुरती व्यवस्था आहे
या नव्या सवलतीच्या प्रणालीमुळे ज्येष्ठ नागरिकांना अनेक सुविधा मिळणार आहेत: Free ST Pravas
- स्मार्टकार्डची गरज नाही – आधारकार्ड जवळ ठेवणे पुरेसे आहे
- डिजिटल प्रमाणीकरण – आधारकार्ड हे डिजिटल ओळखपत्र असल्याने सवलत प्रक्रिया अधिक पारदर्शक
- वयावर आधारित सवलत – योग्य वयाच्या गटात सवलतीचे थेट लाभ
- प्रवाशांसाठी सुलभता – कोणत्याही एसटी बसमध्ये सहज लाभ मिळतो
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आवश्यक कृती
जर आपल्या घरात किंवा तुम्ही कोणी ज्येष्ठ नागरिक असाल आणि एसटीच्या प्रवासासाठी सवलतीचा लाभ घ्यायचा असेल, तर समोरील गोष्टी लक्षात घ्या: (Free ST Pravas) आधारकार्डमध्ये तुमचं वय अचूक दाखवलेलं असावं. प्रवास करताना मूळ आधारकार्ड किंवा त्याची सुस्पष्ट प्रत जवळ ठेवा. तुम्ही 75 वर्षांपेक्षा अधिक वयाचे असल्यास, संपूर्ण मोफत प्रवासासाठी ते दाखवा. तुमच्या वयाचा पुरावा नसेल, तर सवलत नाकारली जाऊ शकते. स्मार्टकार्ड पुन्हा सुरू झाल्यास, त्यासाठी नोंदणी करा.
Free ST Pravas
2025 या वर्षातील हा बदल म्हणजे ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एक सकारात्मक आणि तांत्रिकदृष्ट्या प्रगतिचे पाऊल आहे. आपल्या आधारकार्डाचा वापर करून सवलती मिळवणे हे आता अधिक सोपे, विश्वासार्ह आणि पारदर्शक झाले आहे. प्रवासासाठी वेगळे स्मार्टकार्ड नसतानाही, वयोमानानुसार लाभ मिळवता येतो हे एक मोठं परिवर्तन आहे.
तरीही, ही आधारकार्डद्वारे मिळणारी हि सवलत पद्धत केवळ तात्पुरती आहे. कारण, स्मार्टकार्ड प्रणाली ही अधिक शिस्तबद्ध असून ती लवकरच पुन्हा सुरू होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे प्रत्येक ज्येष्ठ नागरिकाने दोन्ही पर्यायांची तयारी ठेवणे आवश्यक आहे. या निर्णयामुळे हजारो ज्येष्ठ नागरिकांना दररोजच्या प्रवासात दिलासा मिळणार आहे.
आता वेळ आहे ही माहिती आपल्या आजी-आजोबा, आई-वडील किंवा इतर वयस्कर नातेवाईकांपर्यंत पोहोचवण्याची!
Free ST Pravas उपयुक्त वेबसाइट लिंक्स (External Links): MSRTC अधिकृत संकेतस्थळ
Table of Contents